ಬೆಟ್ಟವನ್ನು ಹೊತ್ತು ನಡೆಯಬಲ್ಲೆನೆಂದ ಜಟ್ಟಿ -ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಜಾನಪದ ಕಥೆ

ಬೆಟ್ಟವನ್ನು ಹೊತ್ತು ನಡೆಯಬಲ್ಲೆನೆಂದ ಜಟ್ಟಿ

ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಜಾನಪದ ಕಥೆ

ಒಂದಾನೊಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಲಬಾರು ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ನಂದನೆಂಬ ರಾಜನು ಆಳುತ್ತಿದ್ದನು.ಒಂದು ದಿನ,ಒಬ್ಬ ಜಟ್ಟಿಯು ಅವನ ಬಳಿ ಬಂದು ಹೇಳಿದ,"ಮಹಾರಾಜ!ನನಗೆ ಮಲ್ಲಯುದ್ಧವೇ ಮೊದಲಾದ ಹಲವಾರು ವಿದ್ಯೆಗಳು ಗೊತ್ತು!ಕ್ರೂರ ಮೃಗಗಳೊಂದಿಗೆ ನಾನು ಕಾದಾಡಬಲ್ಲೆ!ಒಂದು ಬೆಟ್ಟವನ್ನೇ ಹೊತ್ತು ನಡೆಯಬಲ್ಲೆ!ಆದರೆ ನನ್ನ ವಿದ್ಯೆ,ಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ನಿಮ್ಮಂಥ ರಾಜರನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿದರೆ ಬೇರಾರೂ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸರು!ಆದ್ದರಿಂದ ನಿಮ್ಮ ಬಳಿಗೆ ಬಂದಿದ್ದೇನೆ!ನನಗೆ ಸೂಕ್ತವಾದ ಸಂಬಳ ಕೊಟ್ಟು ಕೆಲಸಕ್ಕಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಿ ಎಂದು ಕೋರುತ್ತಿದ್ದೇನೆ!"

       ಅವನ ಮಾತನ್ನು ಕೇಳಿ ರಾಜನು ಇಂಥ ಒಬ್ಬ ಬಲಶಾಲಿ ಉಪಯುಕ್ತನಾದಾನೆಂದು ಭಾವಿಸಿ ಅವನಿಗೆ ತಿಂಗಳಿಗೆ ನೂರು ಪಗೋಡಗಳ(ಪಗೋಡ ಎಂಬುದು ಹಣದ ಒಂದು ಹಳೆಯ ಅಳತೆ) ಸಂಬಳ ಕೊಡಲು ಒಪ್ಪಿ ಅವನನ್ನು ಕೆಲಸಕ್ಕಿಟ್ಟುಕೊಂಡ.

       ಆ ನಗರದ ಬಳಿ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಬೆಟ್ಟವಿತ್ತು.ಆ ಬೆಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಕ್ರೂರ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ವಾಸವಾಗಿದ್ದು ಊರಿನ ಜನರಿಗೆ ಬಹಳ ತೊಂದರೆ ಕೊಡುತ್ತಿದ್ದವು.ರಾಜನು ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ತಾನು ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ಹೊಸ ಜಟ್ಟಿಯಿಂದ ಪರಿಹರಿಸಬಹುದೆಂದು ಭಾವಿಸಿ ಅವನನ್ನು ಕರೆದು ಹೇಳಿದನು,"ಅಯ್ಯೋ ಜಟ್ಟಿಯೇ! ನೀನು ಬೆಟ್ಟವನ್ನೇ ಹೊತ್ತು ನಡೆಯಬಲ್ಲೆನೆಂದು ಹೇಳಿದೆಯಷ್ಟೇ?ಈಗ ನೋಡು!ನಮ್ಮ ನಗರದ ಹೊರವಲಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಬೆಟ್ಟವಿದ್ದು ,ಅದರಲ್ಲಿನ ಕ್ರೂರ ಮೃಗಗಳು ಆಗಾಗ ಊರೊಳಗೆ ನುಗ್ಗಿ ಜನರಿಗೆ ಬಹಳ ತೊಂದರೆ ಕೊಡುತ್ತಿವೆ!ಹಾಗಾಗಿ ನೀನು ಆ ಬೆಟ್ಟವನ್ನು ನಿನ್ನ ಹೆಗಲಿನ ಮೇಲೆ ಹೊತ್ತೊಯ್ದು ಬೇರೆಲ್ಲಾದರೂ ಇರಿಸಿ ಬಾ!"

       ಜಟ್ಟಿಯು ಆಗಲೆಂದು ಒಪ್ಪಿದ.ಮರುದಿನ,ರಾಜನು ಅವನನ್ನು ತನ್ನ ಮಂತ್ರಿಗಳು,ಪುರೋಹಿತರು,ಮತ್ತು ಒಂದು ಸೈನ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಆ ಬೆಟ್ಟದಬಳಿಗೆ ಕರೆದೊಯ್ದ.ಆಗ ಜಟ್ಟಿಯು ತನ್ನ ಸೊಂಟಕ್ಕೆ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನೂ ತಲೆಗೆ ರುಮಾಲನ್ನೂ ಕಟ್ಟಿ ನಿಂತ.ಆದರೆ ಮುಂದುವರೆಯಲಿಲ್ಲ.ಅವನೇಕೆ ಬೆಟ್ಟವನ್ನೆತ್ತದೇ ಸುಮ್ಮನೆ ನಿಂತಿದ್ದಾನೆಂದು ರಾಜನು ಕೇಳಿದ.ಅದಕ್ಕೆ ಆ ಜಟ್ಟಿಯು ವಿನಯಪೂರ್ವಕವಾಗಿ,"ಮಹಾರಾಜ!ನಾನು ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಸೇರಿದಾಗ ಬೆಟ್ಟವನ್ನು ನನ್ನ ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಹೊತ್ತು ನಡೆಯಬಲ್ಲೆನೆಂದು ಹೇಳಿದ್ದೆ.ಆದರೆ ಅದನ್ನು ಎತ್ತಬಲ್ಲೆನೆಂದು ಹೇಳಿರಲಿಲ್ಲವಷ್ಟೇ?ಆದ್ದರಿಂದ ನಿಮ್ಮ ಸೈನಿಕರಿಗೆ ಆ ಬೆಟ್ಟವನ್ನು ಎತ್ತಿ ನನ್ನ ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಇರಿಸಲು ಹೇಳಿ!ಅನಂತರ ನಾನದನ್ನು ಹೊತ್ತೊಯ್ಯುತ್ತೇನೆ!" ಎಂದನು!

       ರಾಜನಿಗೆ ಏನು ಹೇಳಬೇಕೆಂದೇ ತಿಳಿಯಲಿಲ್ಲ!

ಮುತ್ತತ್ತಿ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಸ್ಥಳಪುರಾಣ

ಮುತ್ತತ್ತಿ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಸ್ಥಳಪುರಾಣ

     ರಾಮಾಯಣವನ್ನು ನೆನಪಿಸುವ,ರಾಮ,ಸೀತೆಯರ  ಲೀಲಾವೈಭವವನ್ನು ಸಾರುವ ಹಲವಾರು ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಮುತ್ತತ್ತಿಯೂ ಒಂದು.ಹನುಮಂತನು ಆರಾಧ್ಯದೈವವಾಗಿರುವ ಈ ಕ್ಷೇತ್ರ,ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ಸುಮಾರು ೧೩೦ ಕಿ.ಮೀ.ದೂರದಲ್ಲಿ ಮಂಡ್ಯ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮಳವಳ್ಳಿ ತಾಲ್ಲೂಕಿನಲ್ಲಿದೆ.ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ಕನಕಪುರಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ಅಲ್ಲಿಂದ ಸಾತನೂರಿನ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಹೋದರೆ ಹಲಗೂರು ಎಂಬ ಹಳ್ಳಿ ಸಿಗುತ್ತದೆ,ಹಾಗೂ ಇಲ್ಲಿಂದ ಸುಮಾರು ೨೫ ಕಿ.ಮೀ.ದೂರದಲ್ಲಿ ಮುತ್ತತ್ತಿ ಕ್ಷೇತ್ರವಿದೆ.ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ಚೆನ್ನಪಟ್ಟಣಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ಅಲ್ಲಿಂದ ಹಲಗೂರಿಗೆ ಹೋಗಿಯೂ ಈ ಕ್ಷೇತ್ರ ತಲುಪಬಹುದು.ಕಾವೇರಿ ವನ್ಯಧಾಮ ಎಂಬ ಹಸಿರಾದ,ದಟ್ಟವಾದ,ಬೆಟ್ಟಗುಡ್ಡಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ಪ್ರಕೃತಿ ರಮ್ಯ ಕಾಡಿನ ಮಧ್ಯೆ ಈ ಪುಟ್ಟ ಹಳ್ಳಿಯಿದೆ.ಇಲ್ಲಿ ಜುಳಜುಳನೆ ಹರಿಯುವ ಕಾವೇರಿ ನದಿ ನಯನಮನೋಹರವಾಗಿದೆ.

         ಇಲ್ಲಿ ಆಂಜನೇಯಸ್ವಾಮಿಯ ಪುಟ್ಟ ಗುಡಿಯಿದ್ದು,ಅಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕಡೆಗೆ ಮುಖ ತಿರುಗಿಸಿರುವ ಕಪ್ಪು ಶಿಲೆಯ ಆಂಜನೇಯನ ಸುಂದರ ವಿಗ್ರಹವಿದೆ.ಇಲ್ಲಿ ಆಂಜನೇಯನಿಗೆ ಮುತ್ತೆತ್ತರಾಯ,ಅಥವಾ ಮುತ್ತತ್ತಿರಾಯ ಎಂದು ಹೆಸರು.ಈ ಹೆಸರು ಬರಲು ಕಾರಣವಾದ ಕಥೆಯೇ ಇಲ್ಲಿನ ಸ್ಥಳಪುರಾಣ.ಅದೇ ಈ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಮುತ್ತತ್ತಿ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬರಲೂ ಕಾರಣ.ಅದು ಹೀಗಿದೆ-

        ಶ್ರೀರಾಮ,ಲಕ್ಷ್ಮಣರು ಲಂಕೆಗೆ ಹೋಗಿ ರಾವಣನನ್ನು ಕೊಂದು ಸೀತೆಯನ್ನು ಬಿಡಿಸಿಕೊಂಡು ಅವಳೊಡನೆ ಅಯೋಧ್ಯೆಗೆ ಹಿಂದಿರುಗುತ್ತಿದ್ದಾಗ,ಈ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಹೋದರಂತೆ.ಆಗ ಅವರಿಗೆ ಈ ಸುಂದರ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೊತ್ತು ವಿಶ್ರಮಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆನಿಸಿ ಇಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಾಲ ನಿಂತರು.ಇಡೀ ಕಪಿಸೇನೆಯೂ ವಿಶ್ರಮಿಸಿಕೊಳ್ಳತೊಡಗಿತು.ಸೀತೆಗಂತೂ ಈ ಸ್ಥಳ ಬಹಳ ಇಷ್ಟವಾಗಿ ಇಲ್ಲಿನ ರಮ್ಯ ಪ್ರಕೃತಿಯನ್ನು ನೋಡಿ ಮೈಮರೆತಳು.ಒಬ್ಬಳೇ ಕಾವೇರಿ ನದಿಯ ದಂಡೆಯ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತು ನದಿಯ ಸೊಬಗನ್ನು ಆಸ್ವಾದಿಸುತ್ತಾ ತಂಪಾದ ಆಹ್ಲಾದಕರ ಹೊಳೆಯಲ್ಲಿ ಇಳಿದು ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿದಳು.ಆಗ ಅವಳು ಧರಿಸಿದ್ದ ಮುತ್ತಿನ ಮೂಗುತಿಯು ಜಾರಿ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದುಹೋಯಿತು!ಆದರೆ ಇದು ಅವಳಿಗೆ ತಿಳಿಯಲೇ ಇಲ್ಲ!ಸ್ವಲ್ಪ ಹೊತ್ತಿನ ನಂತರ ಅವಳಿಗೆ ಮುತ್ತಿನ ಮೂಗುತಿಯು ಬಿದ್ದು ಹೋಗಿರುವುದರ ಅರಿವಾಗಿ ಬಹಳ ದುಃಖಗೊಂಡು ಅಳತೊಡಗಿದಳು.ಇದು ಹನುಮಂತನಿಗೆ ಕೇಳಿಸಿ,ಯಾರು ಹೀಗೆ ಅಳುತ್ತಿರಬಹುದೆಂದು ಅಳುವಿನ ಶಬ್ದದ ದಿಕ್ಕಿನ ಕಡೆ ಬಂದು ನೋಡಿ ಸೀತೆಯಿಂದ ಅಳುವಿನ ಕಾರಣವನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಂಡನು.ಅನಂತರ,"ಇಷ್ಟೇಯೇ?ಇದೀಗ ತರುತ್ತೇನೆ!"ಎಂದು ನದಿಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಬಾಲವನ್ನು ಇಳಿಬಿಟ್ಟನು.ಆ ಬಾಲವನ್ನು ನೀಳವಾಗಿ ಬೆಳೆಸಿ ನದಿಯನ್ನೆಲ್ಲಾ ಶೋಧಿಸಿ,ಮುಳುಗಿದ್ದ ಆ ಮುತ್ತಿನ ಮೂಗುತಿಯನ್ನು ಮೇಲೆತ್ತಿ ಸೀತೆಗೆ ಕೊಟ್ಟನು.ಆಗ ಸೀತೆಯು ಬಹಳ ಸಂತೋಷಗೊಂಡು ಹನುಮಂತನನ್ನು ಮುತ್ತೆತ್ತರಾಯ ಎಂದು ಹರಸಿದಳು.ಅಂದಿನಿಂದ ಹನುಮಂತನಿಗೆ ಮುತ್ತೆತ್ತರಾಯ ಎಂದು ಹೆಸರಾಯಿತು.ಈ ಮುತ್ತೆತ್ತರಾಯನು ಇಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ ಕಾರಣ,ಈ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಮುತ್ತತ್ತಿ ಎಂದು ಹೆಸರಾಯಿತು.

    ಕನ್ನಡದ ಕಣ್ಮಣಿ,ವರನಟ,ಡಾ.ರಾಜಕುಮಾರರು,ಅವರು ತಂದೆ,ತಾಯಿಯರು ಈ ಮುತ್ತೆತ್ತರಾಯನ ಬಳಿ ಮಕ್ಕಳಾಗಲೆಂದು ಹರಸಿಕೊಂಡುದರಿಂದ ಜನಿಸಿದ ಕಾರಣ,ಅವರಿಗೆ ಮುತ್ತುರಾಜನೆಂದು ಹೆಸರಿಡಲಾಯಿತು!ಅವರೇ ಸುಶ್ರಾವ್ಯವಾಗಿ ಹಾಡಿರುವ,ಚಿ.ಉದಯಶಂಕರರು ರಚಿಸಿರುವ ಒಂದು ಸುಂದರವಾದ ಗೀತೆ,ಈ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಸ್ಥಳಪುರಾಣವನ್ನು ಹೇಳುತ್ತದೆ-

     ಎತ್ತಲೋ ಮಾಯವಾದ ಮುತ್ತಿನ ಮೂಗುತಿ ನೀನು

ಎತ್ತಿ ತಂದೆ ಎಲ್ಲಿಂದ ರಾಯ

ಮುತ್ತೆತ್ತಿರಾಯ                              ||ಪ||

ಅಮ್ಮ ಸೀತಮ್ಮನ ಮುದ್ದು ಮೊಗದಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ 

ನಗೆಯ ತಂದೆಯಾ ಮಹನೀಯ......

ಮಾರುತಿರಾಯ                              ||ಅ.ಪ.||

          ಸೀತಮ್ಮ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿ ಮೂಗುತಿಯ     ಹುಡುಕಾಡಿ

         ನಿನ್ನ ಕೂಗಿದಳೇನೋ ಹನುಮಂತರಾಯ

         ನೀರಲ್ಲಿ ಬಾಲ ಬಿಟ್ಟು ನದಿಯನ್ನೇ ಶೋಧಿಸಿದ

         ಎಂಥ ಶ್ರದ್ಧೆಯೋ ಮಹನೀಯ....ಹನುಮಂತರಾಯ

||೧||

        ಅಮ್ಮ ಸೀತಮ್ಮನು ನಿನ್ನ ಭಕ್ತಿಗೆ ಮೆಚ್ಚಿ 

        ಮುತ್ತೆತ್ತರಾಯನೆಂದು ಹರಸಿದಳೇನು

        ನಿನ್ನಂಥ ದಾಸನನು ಪಡೆದ ಆ ರಾಮನು

        ಎಂಥ ಭಾಗ್ಯವಂತನಯ್ಯಾ......ಮಾರುತಿರಾಯ

||೨||

        ನಿನ್ನಂತೆ ಭಕ್ತಿಯಿಲ್ಲ ನಿನ್ನಂತೆ ಶಕ್ತಿಯಿಲ್ಲ

        ಏನೂ ಇಲ್ಲದ ಜೀವ ನನ್ನದು ಸ್ವಾಮಿ

        ನಿನ್ನೇ ನಾ ನಂಬಿ ಬಂದೆ ನೀನೇ ನನ್ನ ತಾಯಿತಂದೆ

        ಕಾಪಾಡುವ ಹೊಣೆಯು ನಿನ್ನದು ತಂದೆ ನಿನ್ನದು

||೩||

ಸಂಸ್ಕೃತ ಸುಭಾಷಿತಗಳು -9

ಸಂಸ್ಕೃತ ಸುಭಾಷಿತ

ಯಸ್ತು ಸಂಚರತೇ ದೇಶಾನ್ ಯಸ್ತು ಸೇವೇತ ಪಂಡಿತಾನ್|

ತಸ್ಯ ವಿಸ್ತಾರಿತಾ ಬುದ್ಧಿಸ್ತೈಲಬಿಂದುರಿವಾಂಭಸಿ||

ಯಾರು ದೇಶ,ವಿದೇಶಗಳನ್ನು ಸಂಚರಿಸುವನೋ ಹಾಗೂ ಪಂಡಿತರನ್ನು ಸೇವಿಸುವನೋ,ಅವನ ಬುದ್ಧಿಯು,ನೀರಿನಲ್ಲಿನ ಎಣ್ಣೆಯ ಬಿಂದುವಿನಂತೆ ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತದೆ.

           ಒಂದು ಎಣ್ಣೆಯ ಬಿಂದು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದರೆ ಅದು ಹಾಗೆಯೇ ನಿಲ್ಲುವುದಿಲ್ಲ.ಹರಡುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ.ಹಾಗೆಯೇ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ದೇಶ,ವಿದೇಶಗಳನ್ನು ಸಂಚರಿಸುತ್ತಾ ಹೋದರೆ ಅಲ್ಲಿನ ವೈವಿಧ್ಯಮಯವಾದ ಸಂಸ್ಕೃತಿ,ಆಚಾರ,ವಿಚಾರಗಳು ಪರಿಚಿತವಾಗುತ್ತಾ ಅವನ ಜ್ಞಾನ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ.ಅಂತೆಯೇ ಅವನು ಪಂಡಿತರ ಸಹವಾಸ ಮಾಡುತ್ತಾ ಅವರನ್ನು ಸೇವಿಸುತ್ತಿದ್ದರೆ ಅವರಿಂದ ಅನೇಕ ವಿಚಾರಗಳು ತಿಳಿಯುತ್ತಾ ಅವನ ಜ್ಞಾನ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ.ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಓದುವುದೂ ಪಂಡಿತರನ್ನು ಸೇವಿಸಿದಂತೆಯೇ.ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಬರೆಯುವುದು ಪಂಡಿತರಷ್ಟೇ!ಹೀಗೆ ದೇಶ ಸುತ್ತುವುದರಿಂದ,ಪಂಡಿತರನ್ನು ಸೇವಿಸುವುದರಿಂದ,ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಓದುವುದರಿಂದ,ಒಬ್ಬನ ಜ್ಞಾನ ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತದೆ.ಈ ಸುಭಾಷಿತವನ್ನು  'ದೇಶ ಸುತ್ತು,ಕೋಶ ಓದು' ಎಂಬ ಕನ್ನಡ ಗಾದೆಗೆ ಹೋಲಿಸಬಹುದು.

ಸಂಸ್ಕೃತ ಸುಭಾಷಿತಗಳು -8

ಸಂಸ್ಕೃತ ಸುಭಾಷಿತ

ಉದಯೇ ಸವಿತಾ ರಕ್ತ‌: ರಕ್ತಶ್ಚಾಸ್ತಮಯೇ ತಥಾ।

ಸಂಪತ್ತೌ ಚ ವಿಪತ್ತೌ ಚ ಮಹತಾಮೇಕರೂಪತಾ।।

ಉದಯಿಸುವಾಗಲೂ ಅಸ್ತಮಿಸುವಾಗಲೂ ಸೂರ್ಯ ಕೆಂಪಗಿರುತ್ತಾನೆ.ಹಾಗೆಯೇ ಸಂಪತ್ತು ಬಂದಾಗಲೂ ವಿಪತ್ತು ಬಂದಾಗಲೂ ಮಹಾತ್ಮರು ಒಂದೇ ರೀತಿಯಿರುತ್ತಾರೆ.

ಹಿಂದೆಯೇ ಹೇಳಿದಂತೆ ನಮ್ಮ ಪೂರ್ವಜರು ಪ್ರಕೃತಿಯಿಂದ ಬಹಳಷ್ಟು ಪಾಠಗಳನ್ನು ಕಲಿಯುತ್ತಿದ್ದರು.ಈ ಸುಭಾಷಿತ ರಲ್ಲೂ ಅಂಥದ್ದೇ ಒಂದು ಸೊಗಸಾದ ಪಾಠವಿದೆ.ಸೂರ್ಯನು ಉದಯಿಸುವಾಗ ಹಾಗೂ ಅಸ್ತಮಿಸುವಾಗ,ಎರಡೂ ಸಮಯಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಂಪಗಿರುತ್ತಾನೆ.ಮಹಾತ್ಮರ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಇದಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಲಾಗಿದೆ.ಅವರೂ ಸಂಪತ್ತು ಬಂದಾಗ ಹಾಗೂ ವಿಪತ್ತು ಬಂದಾಗ ಒಂದೇ ರೀತಿಯಿರುತ್ತಾರೆ.ಕೆಲವರು ಕೆಳಮಟ್ಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಎಲ್ಲರೊಂದಿಗೆ ಬೆರೆಯುತ್ತಾ ಸರಳ ಸ್ವಭಾವದ ಸ್ನೇಹಜೀವಿಗಳಾಗಿದ್ದು, ಸಂಪತ್ತು ಬಂದ ಕೂಡಲೇ ಮುಖ ತಿರುಗಿಸಿಬಿಡುತ್ತಾರೆ.ಆದರೆ ಮಹಾತ್ಮರು ಹಾಗಲ್ಲ.ಎಷ್ಟು ದೊಡ್ಡ ಮಟ್ಟಕ್ಕೇರಿದರೂ ತಮ್ಮ ಬಂಧು,ಮಿತ್ರರನ್ನೂ ನಂಬಿದವರನ್ನೂ ಮರೆಯುವುದಿಲ್ಲ.ಅಹಂಕಾರ ತೋರುವುದಿಲ್ಲ.ಇದಕ್ಕೆ ನಾವು ಭಾಗವತ,ಮಹಾಭಾರತಗಳಲ್ಲಿ ಉದಾಹರಣೆಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದು.ಕೃಷ್ಣನು ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುವಾಗ ಸುಧಾಮನಿಗೆ ಎಷ್ಟು ಆತ್ಮೀಯವಾದ ಗೆಳೆಯನಾಗಿದ್ದನೋ,ಅನಂತರ ಅವನು ದ್ವಾರಕಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಐಶ್ವರ್ಯಸಂಪನ್ನನಾಗಿದ್ದಾಗಲೂ ಅಷ್ಟೇ ಆತ್ಮೀಯ ಗೆಳೆಯನಾಗಿದ್ದ.ಮನೆಗೆ ಬಂದು ಸುಧಾಮನನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಆದರದಿಂದ ಉಪಚರಿಸಿದ.ಸುಧಾಮನು ಬೇಡವೆಂದು ಉಪೇಕ್ಷೆ ಮಾಡಲಿಲ್ಲ.ಆದರೆ ದ್ರುಪದನು ಅದೇ ರೀತಿ ಗುರುಕುಲದಲ್ಲಿ ದ್ರೋಣನ ಗೆಳೆಯನಾಗಿದ್ದು,ತಾನು ರಾಜನಾದಾಗ ದ್ರೋಣನಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವೆನೆಂದು ಮಾತು ಕೊಟ್ಟಿದ್ದರೂ ಮುಂದೆ ರಾಜನಾದಾಗ,ಬಹಳ ಬಡವನಾಗಿದ್ದ ದ್ರೋಣನು ಅವನು ಬಳಿ ಬಂದು ತಾನು ಅವನ ಮಿತ್ರನೆಂದು ಅವನ ಮಾತನ್ನು ನೆನಪಿಸಿ ಸಹಾಯ ಯಾಚಿಸಿದಾಗ,ದ್ರುಪದನು,ಸ್ನೇಹವೆಂಬುದು ಕೇವಲ ಸಮಾನ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿರುತ್ತದೆಂದು ಅವನನ್ನು ಜರಿದು ಓಡಿಸಿದ.ಹೀಗೆ ಸಂಪತ್ತು ಬಂದಾಗ ಅವನು ಬದಲಾಗಿಬಿಟ್ಟ.ಅಂತೆಯೇ, ವಿಪತ್ತು ಬಂದಾಗಲೂ ತಾಳ್ಮೆ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳದೇ ಅದನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವ ಗುಣವನ್ನು ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು.ಅದಕ್ಕೆ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದರೆ ಸ್ಯಮಂತಕ ಮಣಿಯ ಪ್ರಸಂಗ.ಸತ್ರಾಜಿತನ ತಮ್ಮನಾದ ಪ್ರಸೇನನು ಸ್ಯಮಂತಕ ಮಣಿಯನ್ನು ಧರಿಸಿ ಬೇಟೆಗೆ ಹೋದಾಗ ಅಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಿಂಹದಿಂದ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟು ಅವನು ಹಿಂದಿರುಗದಿರಲು,ಸತ್ರಾಜಿತನು ಕೃಷ್ಣನೇ ಮಣಿಯ ಆಸೆಗಾಗಿ ತನ್ನ ತಮ್ಮನನ್ನು ಕೊಂದು ಮಣಿಯನ್ನು ಕದ್ದಿರಬೇಕೆಂದು ಅವನ ಮೇಲೆ ಅಪವಾದ ಹಾಕುತ್ತಾನೆ.ಕೃಷ್ಣನು ಆ ಮಣಿ,ಸಾಮಂತನಾದ ಅವನ ಬಳಿಯ ಬದಲು ರಾಜನಾದ ಉಗ್ರಸೇನನ ಬಳಿಯಿದ್ದರೆ ಒಳ್ಳೆಯದೆಂದು ಹಿಂದೆ ಕೇಳಿರುತ್ತಾನೆ.ಆದರೆ ಮಣಿಯನ್ನು ಕೊಡಲು ಒಪ್ಪಿರದ  ಸತ್ರಾಜಿತನು,ಈಗ ಕೃಷ್ಣನ ಮೇಲೆ ಅಪವಾದ ಹಾಕುತ್ತಾನೆ.ಯಾರೂ ಕೃಷ್ಣನ ಪರವಹಿಸುವುದಿಲ್ಲ.ಯಾದವರನ್ನು ಅಷ್ಟೆಲ್ಲಾ ಕಾಪಾಡಿದ್ದ ಕೃಷ್ಣನಿಗೆ ಇಂದೊಂದು ದೊಡ್ಡ ವಿಪತ್ತೇ ಆಗಿತ್ತು!ಆದರೂ ಅವನು ಅಳದೇ,ತಾಳ್ಮೆಗೆಡದೇ,ಸಮಾಧಾನಚಿತ್ತನಾಗಿ ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖರೊಂದಿಗೆ ಕಾಡಿಗೆ ಹೋಗಿ,ಅಲ್ಲಿ ಪ್ರಸೇನನ ಹೆಣವನ್ನೂ ಸ್ವಲ್ಪ ದೂರದಲ್ಲಿ ಸಿಂಹದ ಹೆಣವನ್ನೂ ಕರಡಿಯ ಹೆಜ್ಜೆಗಳನ್ನೂ ನೋಡಿ, ಅವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ,ಕರಡಿರಾಜ ಜಾಂಬವಂತನ ಗುಹೆ ತಲುಪುತ್ತಾನೆ.ಸಿಂಹವನ್ನು ಕೊಂದು ಅದರ ಬಳಿಯಿದ್ದ ಮಣಿಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದ್ದ ಜಾಂಬವಂತನೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡಿ ಮಣಿಯನ್ನು ತಂದು ತನ್ನ ಅಪವಾದವನ್ನು ತೊಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ.ಹೀಗೆ, ಮಹಾತ್ಮರು ಸಂಪತ್ತು ಬರಲಿ, ವಿಪತ್ತು ಬರಲಿ,ಒಂದೇ ರೀತಿ ಶಾಂತವಾಗಿರುತ್ತಾರೆ.ಎಲ್ಲರೂ ಹಾಗಿರಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಬೇಕು.

ಸಂಸ್ಕೃತ ಸುಭಾಷಿತಗಳು -7

ಸಂಸ್ಕೃತ ಸುಭಾಷಿತ

ಏಕೋsಪಿ ಗುಣವಾನ್ ಪುತ್ರೋ ನಿರ್ಗುಣೈ: ಕಿಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ|

ಏಕಶ್ಚಂದ್ರಸ್ತಮೋ ಹಂತಿ ನಕ್ಷತ್ರೈ: ಕಿಂ ಪ್ರಯೋಜನಂ||

ಗುಣವಂತನಾದ ಒಬ್ಬ ಪುತ್ರನಿದ್ದರೂ ಸಾಕು.ಗುಣಹೀನರಾದ ಅನೇಕ ಪುತ್ರರಿಂದೇನು ಪ್ರಯೋಜನ?ಒಬ್ಬ ಚಂದ್ರನು ಕತ್ತಲೆಯನ್ನು ನಾಶ  ಮಾಡುತ್ತಾನೆ.ಅನೇಕ ನಕ್ಷತ್ರಗಳಿಂದೇನು ಪ್ರಯೋಜನ?

ಅನೇಕ ನಕ್ಷತ್ರಗಳಿದ್ದರೂ ಅವು ಕತ್ತಲೆಯನ್ನು ನಾಶ ಮಾಡಲಾರವು.ಆದರೆ ಒಬ್ಬನೇ ಆದ ಚಂದ್ರನಿಂದ ಅದು ಸಾಧ್ಯ.ಹಾಗೆಯೇ ಗುಣಹೀನರಾದ ಅನೇಕ ಮಕ್ಕಳಿದ್ದರೆ ಪ್ರಯೋಜನವಿಲ್ಲ.ಅವರಿಂದ ಮನೆಯ ಹಣ,ಹಾಗೂ ಕೀರ್ತಿಗಳ ನಾಶದಂಥ ತೊಂದರೆಗಳೇ ಹೆಚ್ಚು.ಆದರೆ ಗುಣವಂತನಾದ ಒಬ್ಬ ಮಗನಿದ್ದರೂ ಸಾಕು.ಅವನು ಮನೆಗೂ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ.ಮನೆಯ ಕೀರ್ತಿಯನ್ನೂ ಬೆಳಗುತ್ತಾನೆ.

ಸಂಸ್ಕೃತ ಸುಭಾಷಿತಗಳು -6

ಸಂಸ್ಕೃತ ಸುಭಾಷಿತ

ಕಾಕಃ ಕೃಷ್ಣಃ ಪಿಕಃ ಕೃಷ್ಣಃ ಕೋ ಭೇದಃ ಪಿಕಕಾಕಯೋಃ|

ವಸಂತಕಾಲೇ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತೇ ಕಾಕಃ ಕಾಕಃ ಪಿಕಃ ಪಿಕಃ||

ಕಾಗೆಯೂ ಕಪ್ಪು.ಕೋಗಿಲೆಯೂ ಕಪ್ಪು.ಕೋಗಿಲೆ,ಕಾಗೆಗಳ ನಡುವೆ ಏನು ವ್ಯತ್ಯಾಸ?ವಸಂತ ಕಾಲ ಬಂದಾಗ,ಕಾಗೆ ಕಾಗೆಯೇ,ಕೋಗಿಲೆ ಕೋಗಿಲೆಯೇ!

ಕಾಗೆ,ಕೋಗಿಲೆಗಳೆರಡು ನೋಡಲು ಕಪ್ಪಾಗಿ ಒಂದೇ ರೀತಿಯಿರುತ್ತವೆ.ಅವುಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ತಿಳಿಯುವುದು ಹೇಗೆ?ವಸಂತಕಾಲ ಬಂದಾಗ,ಕೋಗಿಲೆಯು ಸುಮಧುರವಾಗಿ ಹಾಡುತ್ತದೆ.ಆದರೆ ಕಾಗೆಗೆ ಹಾಗೆ ಹಾಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.ಹಾಗಾಗಿ,ಎಷ್ಟೇ ಸಾಮ್ಯವಿದ್ದರೂ ಕೋಗಿಲೆ ಕೋಗಿಲೆಯೇ,ಕಾಗೆ ಕಾಗೆಯೇ!ಕಾಗೆ ನೋಡಲು ಕೋಗಿಲೆಯಂತಿದ್ದ ಮಾತ್ರಕ್ಕೆ ಕೋಗಿಲೆಯಾಗಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.ಹೀಗೆಯೇ ಅನೇಕರು ಕವಿಗಳಂತೆ,ಸಾಹಿತಿಗಳಂತೆ,ದೊಡ್ಡ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಂತೆ ತೋರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ ಮೆರೆಯುವುದುಂಟು.ಕೆಲವರು ಇತರ ಲೇಖಕರ ಕೈಲಿ ಬರೆಯಿಸಿಕೊಂಡು ತಮ್ಮ ಹೆಸರು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವುದುಂಟು.ಕೆಲವರು ಹಣ ಕೊಟ್ಟು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವುದುಂಟು.ಕೆಲವರು ಯಾವುದೋ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಏನೂ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಕೆಲಸ ಗಿಟ್ಟಿಸಿ ಬಿಟ್ಟಿ ಸಂಬಳ ಪಡೆಯುವುದುಂಟು.ಆದರೆ ಯಾವುದಾದರೂ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಇವರ ಪ್ರತಿಭೆಯ ಪರೀಕ್ಷೆ ಬಂದಾಗ ಇವರು ಸೋಲುತ್ತಾರೆ.ಆಗ ಇವರ ನಿಜವಾದ ಬಣ್ಣ ಬಯಲಾಗುತ್ತದೆ.ಆದರೆ ನಿಜವಾಗಿ ಪ್ರತಿಭೆಯುಳ್ಳವನು ಅಂಥ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗುತ್ತಾನೆ.ಹೀಗೆ ಸಮಯ ಬಂದಾಗ ನಿಜವಾದ ಪ್ರತಿಭೆಯುಳ್ಳವನು ಯಾರು,ಅನುಕರಿಸುವವನು ಯಾರು ಎಂಬುದು ಗೊತ್ತಾಗುತ್ತದೆ.ಹೀಗೆ ಬೇರೊಂದು ವಿಷಯವನ್ನು ಬೇರಾವುದೋ ದೃಷ್ಟಾಂತದಿಂದ ಸೂಚ್ಯವಾಗಿ ಹೇಳುವ ಇಂಥ ಸುಭಾಷಿತಗಳಿಗೆ ಅನ್ಯೋಕ್ತಿಗಳೆನ್ನುತ್ತಾರೆ.

ಸಂಸ್ಕೃತ ಸುಭಾಷಿತಗಳು -5

ಸಂಸ್ಕೃತ ಸುಭಾಷಿತ

ಕಾವ್ಯಶಾಸ್ತ್ರವಿನೋದೇನ ಕಾಲೋ ಗಚ್ಛತಿ ಧೀಮತಾಮ್|

ವ್ಯಸನೇನ ತು ಮೂರ್ಖಾಣಾಂ ನಿದ್ರಯಾ ಕಲಹೇನ ವಾ||

ಕಾವ್ಯ,ಶಾಸ್ತ್ರಗಳ ಓದು,ಹಾಗೂ ವಿನೋದಗಳಿಂದ ಬುದ್ಧಿವಂತರು ಕಾಲ ಕಳೆಯುತ್ತಾರೆ.ಆದರೆ ಮೂರ್ಖರು,ದುರ್ವ್ಯಸನ,ನಿದ್ರೆ,ಅಥವಾ ಕಲಹಗಳಿಂದ ಕಾಲ ಕಳೆಯುತ್ತಾರೆ.

                                                       ಹಿತೋಪದೇಶ

ಅನೇಕ ಬಾರಿ,ಕೆಲವರು,ಈ ಪುಸ್ತಕ ಓದುವುದರಿಂದ,ಕವಿತ್ವವನ್ನು ಆಸ್ವಾದಿಸುವುದರಿಂದ,ಸಂಗೀತ ನೃತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಆಸ್ವಾದಿಸುವುದರಿಂದ,ಒಳ್ಳೆಯ ಹಾಸ್ಯಕಲಾಪಗಳಿಂದ,ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ,ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕ್ರೀಡೆಗಳಿಂದ ವಿನೋದವಾಗಿ ಕಾಲ ಕಳೆಯುವುದರಿಂದ ಏನು ಪ್ರಯೋಜನ ಎಂದು ಕೇಳುತ್ತಾರೆ.ಏಕೆಂದರೆ ಇವುಗಳಿಂದ ಹಣ ಬರುವುದಿಲ್ಲ,ಹೊಟ್ಟೆ ಹೊರೆಯುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅವರ ವಿಚಾರವಾಗಿರುತ್ತದೆ.ಅದಕ್ಕೆ ಕವಿ ಇಲ್ಲಿ ಸರಳವಾಗಿ ಉತ್ತರಿಸಿದ್ದಾನೆ.ಇವೆಲ್ಲಾ ಬುದ್ಧಿವಂತರು ವಿರಾಮದ ಕಾಲವನ್ನು ಕಳೆಯುವ ರೀತಿಯೆಂದು.ಮನುಷ್ಯನಾದ ಮೇಲೆ ವಿರಾಮದ ವೇಳೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಇದ್ದೇ ಇರುತ್ತದೆ.ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಹಾಗೆ ಆಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ದಿನವೆಲ್ಲಾ ಅಲೆಯಬೇಕಿರುವುದಿಲ್ಲ.ಅಂತೆಯೇ ಒಂದಿಷ್ಟು ಬುದ್ಧಿಯೂ ಇರುತ್ತದೆ.ಇನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಹಣವಿದ್ದರಂತೂ ಇನ್ನೂ ಅನುಕೂಲ.ಹಾಗಾಗಿ,ಈ ಹಣ,ಬುದ್ಧಿ,ಸಮಯಗಳನ್ನು ಸದುಪಯೋಗಗೊಳಿಸಬೇಕೆಂದರೆ ಒಳ್ಳೆಯ ಸಂಸ್ಕಾರ ಕೊಡುವ,ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಉಲ್ಲಾಸ ಕೊಡುವ ಮನರಂಜನೆ ಪಡೆಯಬೇಕು.ಅದೇ ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ದಕ್ಕಿರುವ ಸೌಭಾಗ್ಯ.ಬೇರಾವ ಪ್ರಾಣಿಗೂ ಈ ಭಾಗ್ಯವಿಲ್ಲ.ಆದರೆ ಇದನ್ನು ತಿಳಿಯದ ಮೂರ್ಖರು ತಮ್ಮ ಹಣ,ಸಮಯಗಳನ್ನು ದುಶ್ಚಟಗಳಲ್ಲಿ,ಜಗಳವಾಡುವುದರಲ್ಲಿ,ಇಲ್ಲವೇ ಸುಮ್ಮನೆ ನಿದ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಕಳೆದುಬಿಡುತ್ತಾರೆ.ಹಾಗಾಗಿ ಎಲ್ಲರೂ ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಿಂದ ತಮ್ಮ ಕೆಲಸದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುವುದರ ಜೊತೆಗೆ,ಬಿಡುವಿನ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ಒಳ್ಳೆಯ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಓದುವುದು,ಸಂಗೀತ,ನರ್ತನಾದಿಗಳನ್ನು ಕಲಿಯುವುದು,ಮೊದಲಾದ ಒಳ್ಳೆಯ ಹವ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.ಇದರಿಂದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ,ಹಾಗೂ ಸಮಯದ ಸದುಪಯೋಗವಾಗಿ ಮನಸ್ಸು ಪ್ರಶಾಂತವಾಗಿ ಉಲ್ಲಸಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ.