ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣನ ಕುರಿತ ಪುಟ್ಟ ರಸಪ್ರಶ್ನೆ

ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿಯ ಪ್ರಯುಕ್ತ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ರಸಪ್ರಶ್ನೆ.ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ಬಂದ ಅನೇಕ ರಾಕ್ಷಸರು ಅವನಿಂದ ಹಾಗೂ ಬಲರಾಮನಿಂದ ತಾವೇ ಹತರಾದರು.ಆ ರಾಕ್ಷಸರು ವಿವಿಧ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಬಂದರು.ಯಾವ ರಾಕ್ಷಸರು ಯಾವ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಬಂದರು ಹೇಳಿ ನೋಡೋಣ.

೧.ಪೂತನಿ

ಅ)ನವಿಲು,ಆ)ಸುಂದರಿ,ಇ)ವೃದ್ಧೆ,ಈ)ಹಂಸ

೨.ತೃಣಾವರ್ತ

ಅ)ಸುಂಟರಗಾಳಿ,ಆ)ನಾಯಿ,ಇ)ತಂಗಾಳಿ,ಈ)ತೋಳ

೩.ಶಕಟಾಸುರ

ಅ)ಬಂಡೆ,ಆ)ಗಾಡಿ,ಇ)ಒರಳುಕಲ್ಲು,ಈ)ಮಿಂಚು

೪.ಬಕಾಸುರ

ಅ)ಹದ್ದು,ಆ)ಕೊಕ್ಕರೆ,ಇ)ಗಿಣಿ,ಈ)ಪಾರಿವಾಳ

೫.ಅಘಾಸುರ

ಅ)ಬೃಹತ್ ಸರ್ಪ,ಆ)ಆನೆ,ಇ)ಸಿಂಹ,ಈ)ಹಂದಿ

೬.ವತ್ಸಾಸುರ

ಅ)ಕರು,ಆ)ಎಮ್ಮೆ,ಇ)ಕೋಳಿ,ಈ)ನಾಯಿ

೭.ಕೇಶಿ

ಅ)ಕುದುರೆ,ಆ)ಗೂಳಿ,ಇ)ಹುಲಿ,ಈ)ಹಾವು

೮.ಅರಿಷ್ಟಾಸುರ

ಅ)ಗೂಳಿ,ಆ)ಕುದುರೆ,ಇ)ತೋಳ,ಈ)ಆನೆ

೯.ಪ್ರಲಂಬಾಸುರ

ಅ)ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಬಾಲಕ,ಆ)ಗೊಲ್ಲ ಬಾಲಕ,ಇ)ರಾಜಕುಮಾರ,ಈ)ವೃದ್ಧ

೧೦.ಧೇನುಕಾಸುರ

ಅ)ಕತ್ತೆ,ಆ)ಕೋತಿ,ಇ)ಹಂದಿ,ಈ)ಕೋಣ

        ಉತ್ತರಗಳು

೧.ಆ)ಸುಂದರಿ

೨.ಅ)ಸುಂಟರಗಾಳಿ

೩.ಆ)ಗಾಡಿ

೪.ಆ)ಕೊಕ್ಕರೆ

೫.ಅ)ಬೃಹತ್ ಸರ್ಪ

೬.ಅ)ಕರು

೭.ಅ)ಕುದುರೆ

೮.ಅ)ಗೂಳಿ

೯.ಆ)ಗೊಲ್ಲ ಬಾಲಕ

೧೦.ಅ)ಕತ್ತೆ

ಪುಸ್ತಕ ಪರಿಚಯ -ಗಂಧರ್ವ ಗಾನ

ಡಾ.ರಾಜಕುಮಾರ್ ಅಭಿಮಾನಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತೊಂದು ರಸದೌತಣ!

ಡಾ.ರಾಜ್ ಚಿತ್ರಗೀತೆಗಳ ವಿಶ್ವಕೋಶ!

ಬೀ.ಸಿ.ಜಗನ್ನಾಥ್ ಜೋಯಿಸ್ ಅವರು ಸಂಕಲಿಸಿ, ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳನ್ನು ಬರೆದು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿರುವ ಒಂದು ಅದ್ಭುತ ಪುಸ್ತಕ,'ಗಂಧರ್ವ ಗಾನ -ಡಾ.ರಾಜಕುಮಾರ್ ಚಿತ್ರಗಳ ಸಮಗ್ರ ಗೀತಮಾಲಿಕೆ '. ಇದಕ್ಕೆ ಶ್ರೀ ದೊಡ್ಡರಂಗೇಗೌಡರು, ವಿ.ಮನೋಹರ್, ಮತ್ತು ಶ್ಯಾಂ ಕಿಶೋರ್.ಡಿ.ಅವರು ಮುನ್ನುಡಿಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.ಪ್ರತಿ ಚಲನಚಿತ್ರಕ್ಕೂ ಚಲನಚಿತ್ರದ ಒಂದು ಚಿತ್ರವಿದೆ.ಅನಂತರ, ಆ ಚಿತ್ರದ ಗೀತೆಗಳ ಮಾಹಿತಿ, ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು, ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಹಾಡುಗಳು.ಡಾ.ರಾಜಕುಮಾರ್ ಚಿತ್ರಗೀತೆಗಳ ಒಂದು ವಿಶ್ವಕೋಶ ಇದು.

ಬೆಲೆ;ರೂ.950

ಪುಟಗಳು:864

ಪುಸ್ತಕ ಪರಿಚಯ -ದರ್ಪದಲನಮ್

ಸಂಸ್ಕೃತ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲದವರಿಗೂ ಕಾಳಿದಾಸನ ಹೆಸರು ಗೊತ್ತಿರುತ್ತದೆ ಎಂದರೆ ಅದರಲ್ಲಿ ಅತಿಶಯವೇನಿಲ್ಲ ಎನಿಸುತ್ತದೆ.ಆದರೆ ಸಂಸ್ಕೃತ ಗೊತ್ತಿರುವವರಿಗೂ ಕ್ಷೇಮೇಂದ್ರನ ಹೆಸರು ಅಷ್ಟಾಗಿ ಪರಿಚಿತವಲ್ಲ ಎಂದರೆ ಅದೊಂದು ಕಟು ಸತ್ಯ ಎಂದು ಬೇಸರವಾಗುತ್ತದೆ.ಏಕೆಂದರೆ ಹನ್ನೊಂದನೆಯ ಶತಮಾನದ ಕಾಶ್ಮೀರದ ಈ ಮಹಾನ್ ಕವಿ ಕ್ಷೇಮೇಂದ್ರನು ಅಪಾರ ಗ್ರಂಥರಾಶಿಯನ್ನೇ ರಚಿಸಿದ್ದಾನೆ! ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಅನೇಕ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಕುರಿತು ಬರೆದಿದ್ದಾನೆ.ಒಟ್ಟು ಮೂವತ್ತು ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಅವನು ರಚಿಸಿದ್ದಾನೆ.ರಾಮಾಯಣಮಂಜರಿ,ಭಾರತಮಂಜರಿ, ಬೃಹತ್ಕಥಾಮಂಜರಿ, ದಶಾವತಾರಚರಿತಂ, ಬೌದ್ಧ ಅವದಾನಕಲ್ಪಲತಾ, ಮೊದಲಾದ ಕಥಾಕಾವ್ಯಗಳು, ದೇಶೋಪದೇಶ, ಸಮಯಮಾತೃಕಾ, ಕಲಾವಿಲಾಸ, ನರ್ಮಮಾಲಾ, ಸೇವ್ಯಸೇವಕೋಪದೇಶ, ಮೊದಲಾದ ವಿಡಂಬನಕಾವ್ಯಗಳು, ಚಾರುಚರ್ಯಾ, ನೀತಿಕಲ್ಪತರು, ದರ್ಪದಲನ, ಮೊದಲಾದ ನೀತಿಕಾವ್ಯಗಳು, ಕವಿಕಂಠಾಭರಣ, ಔಚಿತ್ಯವಿಚಾರಚರ್ಚಾ , ಮೊದಲಾದ ಅಲಂಕಾರ, ಔಚಿತ್ಯ,ಗಳಂಥ ಕವಿತ್ವಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕಾವ್ಯಗಳು, ಹೀಗೆ ಅನೇಕ ಇವೆ ಅವನ ಕೃತಿಗಳು. ಅವನು ಬರೆದ ನೃಪಾವಲೀ, ಚಿತ್ರಭಾರತ, ಮೊದಲಾದ ಅನೇಕ ಕೃತಿಗಳು ಸಿಕ್ಕೂ ಇಲ್ಲ! 

      ದರ್ಪದಲನವೆಂಬ ಈ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಕ್ಷೇಮೇಂದ್ರನು ದರ್ಪವನ್ನು ಮುರಿಯುವ ವಿಷಯವನ್ನು ಕುರಿತು ಕಾವ್ಯರಚನೆ ಮಾಡಿದ್ದಾನೆ.ಇದು ಪದ್ಯಾತ್ಮಕವಾದ ಒಂದು ಪುಟ್ಟ ಕೃತಿ.ಏಳು ಅಧ್ಯಾಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ವಿವಿಧ ಕಥೆಗಳ ಹಾಗೂ ಸುಭಾಷಿತಗಳ ಮೂಲಕ, ವಿವಿಧ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ದರ್ಪ ಅಥವಾ ಅಹಂಕಾರವನ್ನು ಮುರಿಯುತ್ತದೆ.ಒಂದೊಂದು ಅಧ್ಯಾಯ ದರ್ಪಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಒಂದೊಂದು ವಿಷಯವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಅವು, ಕುಲ, ಧನ, ವಿದ್ಯೆ, ರೂಪ, ಶೌರ್ಯ, ದಾನ, ಮತ್ತು ತಪಸ್ಸು. ಈ ಎಲ್ಲ ವಿಷಯಗಳಿಂದಲೂ ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ದರ್ಪವುಂಟಾಗಬಹುದು.ಹಾಗಾಗಬಾರದೆಂಬುದೇ ಕವಿಯ ಉದ್ದೇಶ.ಈ ಸೊಗಸಾದ ಗ್ರಂಥವನ್ನು ವಿದ್ವಾಂಸರಾದ ಶ್ರೀಯುತ ಡಾ.ಎಚ್.ವಿ.ನಾಗರಾಜರಾವ್ ಅವರು ಪ್ರಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಅನುವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ.ಈ ಸುಂದರ ಗ್ರಂಥವನ್ನು ಎಲ್ಲರೂ ಓದಿ ಅದರ ಸದುಪಯೋಗ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು.

ಲೇಖಕರು: ಕ್ಷೇಮೇಂದ್ರ, ಡಾ.ಎಚ್.ವಿ.ನಾಗರಾಜರಾವ್ 

ಪ್ರಕಾಶಕರು: ಸಂವಹನ, ಮೈಸೂರು

ಬೆಲೆ:ರೂ.೧೩೦/-

ಮೊದಲ ಮುದ್ರಣ:೨೦೧೪

ಪುಟಗಳು:೧೬೮

ಸಂಸ್ಕೃತ ಪ್ರಹೇಲಿಕೆಗಳು (ಒಗಟುಗಳು)

ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಾಹಿತ್ಯ ಒಂದು ಅಮೋಘ ಸಮುದ್ರ! ಅಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲದುದು ಇಲ್ಲ ಎಂದರೆ ಅದು ಅತಿಶಯೋಕ್ತಿಯಲ್ಲ! ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಥೆ, ಕಾವ್ಯ,ವೇದ, ಪುರಾಣಗಳಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ ಆಯುರ್ವೇದ, ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ, ಮೊದಲಾದ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅನೇಕ ಗ್ರಂಥಗಳಿವೆ! ಇವಲ್ಲದೇ ಸಂಗೀತಾದಿ ಕಲೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಗ್ರಂಥಗಳೂ ಇವೆ! ಕಲೆಗಳು ಎಂದಾಗ ನೆನಪಿಗೆ ಬರುವ ಒಂದು ಕಲೆ ಎಂದರೆ ಪ್ರಹೇಲಿಕಾ.ವಾತ್ಸ್ಯಾಯನ ಮಹರ್ಷಿಯ ಕಾಮಸೂತ್ರದಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿರುವ ಅರವತ್ತು ನಾಲ್ಕು ಕಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಹೇಲಿಕಾ ಕೂಡ ಒಂದು.ಪ್ರಹೇಲಿಕಾ ಎಂದರೆ ಒಗಟು.ಒಗಟು ಕಟ್ಟಿ ಒಬ್ಬರನ್ನೊಬ್ಬರು ಕೇಳುವುದು, ಉತ್ತರಿಸುವುದು, ಬಹಳ ಸ್ವಾರಸ್ಯಕರವಾದ ಹಳೆಯ ಆಟ.ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಇಂದಿಗೂ ಜನಪ್ರಿಯ.ಇದೊಂದು ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ, ಮನೋಪ್ರಚೋದಕ, ಹಾಗೂ ಮನರಂಜನಾತ್ಮಕ ಕ್ರೀಡೆ.ದಾಸರ ಪದಗಳು, ಸರ್ವಜ್ಞ ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಮಪ್ರಭುಗಳ ವಚನಗಳಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಒಗಟಿನ,ಬೆಡಗಿನ ಪದಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.ಚಿತ್ರಗೀತೆಗಳಲ್ಲೂ ಅನೇಕ ಒಗಟುಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ.ಬೇತಾಳನ ಕಥೆಗಳು ಒಗಟಿನ ಕಥೆಗಳೇ ಆಗಿವೆ.ಎಲ್ಲ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲೂ ಒಗಟುಗಳಿವೆ.ಸಂಸ್ಕೃತದ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತದ ಆಡುಭಾಷೆಯಾದ ಪ್ರಾಕೃತದಲ್ಲಿನ ಪ್ರಹೇಲಿಕಾಗಳಿಂದ ಇವಕ್ಕೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಸಿಕ್ಕಿದೆ.ಹಿಂದಿಯ ಪಹೇಲಿ ಎಂಬ ಪದ ಈ ಪ್ರಹೇಲಿಕಾದಿಂದಲೇ ಬಂದಿರಬಹುದು.ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಪ್ರಹೇಲಿಕಾ ಶ್ಲೋಕಗಳಿವೆ.ನಾಗರಾಜನೆಂಬ ಕವಿ ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ನೂರು ಪ್ರಹೇಲಿಕಾ ಶ್ಲೋಕಗಳ ಭಾವಶತಕವೆಂಬ ಕಾವ್ಯವನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಈಗ ಸಂಸ್ಕೃತದ ಕೆಲವು ಪ್ರಹೇಲಿಕಾಗಳನ್ನು ನೋಡೋಣ.

೧.ಅಪದೋ ದೂರಗಾಮೀ ಚ ಸಾಕ್ಷರೋ ನ ಚ ಪಂಡಿತ: ।

    ಅಮುಖ: ಸ್ಫುಟವಕ್ತಾ ಚ ಯೋ ಜಾನಾತಿ ಸ ಪಂಡಿತ:।।

   'ಕಾಲಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ದೂರ ಹೋಗುತ್ತದೆ.ಅಕ್ಷರಗಳುಳ್ಳದ್ದಾದರೂ ಪಂಡಿತನಲ್ಲ.ಮುಖವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತದೆ.ಇದನ್ನು ತಿಳಿದವನು ಪಂಡಿತನು!'

ಉತ್ತರ: ಲೇಖಪತ್ರಂ ; ಬರೆದಿರುವ ಕಾಗದ; ಪತ್ರ

೨.ವನೇ ಜಾತಾ ವನೇ ತ್ಯಕ್ತಾ ವನೇ ತಿಷ್ಠತಿ ನಿತ್ಯಶ:।

    ಪಣ್ಯಸ್ತ್ರೀ ನ ತು ಸಾ ವೇಶ್ಯಾ ಯೋ ಜಾನಾತಿ ಸ ಪಂಡಿತ:।।

       'ವನದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿ, ವನದಲ್ಲಿ ತ್ಯಜಿಸಲ್ಪಡುವ, ವನದಲ್ಲೇ ಸದಾ ನಿಲ್ಲುವ ಇದು, ಹಣ ಕೊಟ್ಟು ಅನುಭವಸುವ ಸ್ತ್ರೀ, ಆದರೆ ವೇಶ್ಯೆಯಲ್ಲ. ಇದನ್ನು ಬಲ್ಲವನು ಪಂಡಿತನು.'

ಉತ್ತರ: ನೌಕಾ, ಅಂದರೆ ದೋಣಿ; ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ನೌಕಾ ಸ್ತ್ರೀಲಿಂಗ ಶಬ್ದ.ದುಡ್ಡು ಕೊಟ್ಟು ದೋಣಿ ಪ್ರಯಾಣ ಮಾಡಬೇಕಾದುದರಿಂದ 'ಪಣ್ಯಸ್ತ್ರೀ ನ ತು ವೇಶ್ಯಾ ' ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.'ವನೇ ಜಾತಾ' ಎಂದರೆ ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ್ದು -ಅಂದರೆ ಮೊದಲು ಮರದ ರೂಪದಲ್ಲಿ; ಆ ಮರವನ್ನೇ ಕಡಿದು ದೋಣಿ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.ವನ ಎಂಬ ಸಂಸ್ಕೃತ ಪದಕ್ಕೆ ನೀರು ಎಂಬ ಅರ್ಥವೂ ಇದೆ.ಹಾಗಾಗಿ, 'ವನೇ ತ್ಯಕ್ತಾ' ಎಂದರೆ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಬಿಟ್ಟಿದ್ದು ಎಂದು ಅರ್ಥ.'ವನೇ ತಿಷ್ಠತಿ ನಿತ್ಯಶ:' ಅಂದರೆ, ಸದಾ ನೀರಿನಲ್ಲೇ ಇರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅರ್ಥ.

೩.ಗೋಪಾಲೋ ನೈವ ಗೋಪಾಲಸ್ತ್ರಿಶೂಲೀ ನೈವ ಶಂಕರ:।

ಚಕ್ರಪಾಣಿ: ಸ ನೋ ವಿಷ್ಣುರ್ಯೋ ಜಾನಾತಿ ಸ ಪಂಡಿತ: ।।

    'ಗೋವುಗಳ ಪಾಲಕ, ಆದರೆ ಕೃಷ್ಣನಲ್ಲ (ಗೋಪಾಲ, ಆದರೆ ಗೋಪಾಲನಲ್ಲ); ತ್ರಿಶೂಲವುಳ್ಳವನು, ಆದರೆ ಶಿವನಲ್ಲ; ಚಕ್ರ ಧರಿಸಿರುವವನು, ಆದರೆ ವಿಷ್ಣುವಲ್ಲ; ಇದನ್ನು ತಿಳಿದವನು ಪಂಡಿತನು!'

ಉತ್ತರ: ಮಹೋಕ್ಷ; ಅಂದರೆ ಮಹಾನ್ ಎತ್ತು; ದೊಡ್ಡ, ಬಲಿಷ್ಠ ಎತ್ತು; ಗೋವುಗಳ ಪತಿಯಾದುದರಿಂದ ಗೋಪಾಲ, ಆದರೆ ಗೋಪಾಲನಾದ ಕೃಷ್ಣನಲ್ಲ. ಕಾದಿರುವ ತ್ರಿಶೂಲದಿಂದ ಮುದ್ರೆಯೊತ್ತಿ ತ್ರಿಶೂಲದ ಚಿಹ್ನೆ ಮೂಡಿಸುವುದರಿಂದ ತ್ರಿಶೂಲವುಳ್ಳವನು.ಆದರೆ ತ್ರಿಶೂಲವುಳ್ಳ ಶಿವನಲ್ಲ.ಕಾದಿರುವ ಚಕ್ರದಿಂದ ಮುಂಗಾಲುಗಳ ಮೇಲೆ ಬರೆಯೆಳೆದು ಚಕ್ರದ ಚಿಹ್ನೆ ಮೂಡಿಸುವುದರಿಂದ ಚಕ್ರಪಾಣಿ.ಆದರೆ ಚಕ್ರವುಳ್ಳ ವಿಷ್ಣುವಲ್ಲ.

     ಬಹುಶಃ ಹಿಂದೆ ಈ ರೀತಿ ಚಿಹ್ನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಿರಬಹುದು, ಹಾಗೂ ಕೆಲವೆಡೆ ಈಗಲೂ ಹೀಗೆ ಮಾಡಬಹುದು.

೪.ಉಚ್ಛಿಷ್ಟಂ ಶಿವನಿರ್ಮಾಲ್ಯಂ ವಮನಂ ಶವಕರ್ಪಟಮ್ ।

ಕಾಕವಿಷ್ಠಾಸಮುತ್ಪನ್ನ: ಪಂಚೈತೇsತಿಪವಿತ್ರಕಾ:।।

      'ಉಚ್ಛಿಷ್ಟ (ಎಂಜಲು), ಶಿವನಿರ್ಮಾಲ್ಯ (ಶಿವನ ತಲೆಯಿಂದ ಉದುರಿದುದು; ಧರಿಸಿ ಬಿಟ್ಟಿದುದು), ವಾಂತಿ, ಶವದ ಮೇಲಿನ ಬಟ್ಟೆ, ಕಾಗೆಯ ಮಲದಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದುದು, ಈ ಐದೂ ಅತಿ ಪವಿತ್ರವಾದ ವಸ್ತುಗಳು!' 

ಉತ್ತರ:೧. ಹಾಲು (ಕರುವು ಮೊದಲು ಹಸುವಿನ ಹಾಲನ್ನು ಕುಡಿದು, ಉಳಿದ ಹಾಲನ್ನು ನಾವು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ಎಂಜಲು), ೨.ಗಂಗೆ (ಶಿವನ ತಲೆಯ ಮೇಲಿನಿಂದ ಬೀಳುವುದರಿಂದ ಶಿವನಿರ್ಮಾಲ್ಯ), ೩.ಮಧು ಅಥವಾ ಜೇನುತುಪ್ಪ (ಜೇನ್ನೊಣಗಳು ವಿವಿಧ ಪುಷ್ಪಗಳಿಂದ ರಸವನ್ನು ಹೀರಿ ತಮ್ಮ ವಿಶೇಷ ಜಠರದಲ್ಲಿ ಮಧುವನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿ ವಾಂತಿ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ವಾಂತಿ), ೪.ಪಟ್ಟಾಂಬರ ಅಥವಾ ರೇಷ್ಮೆ ವಸ್ತ್ರ (ರೇಷ್ಮೆ ಹುಳು ಗೂಡು ಕಟ್ಟಿದ ಬಳಿಕ, ಆ ಗೂಡುಗಳನ್ನು ಬಿಸಿ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ನೆನೆಸಿ ರೇಷ್ಮೆ ದಾರ ತೆಗೆಯುವುದರಿಂದ ಹೆಣದ ಮೇಲಿನ ಬಟ್ಟೆ), ೫.ಪಿಪ್ಪಲ ವೃಕ್ಷ ಅಥವಾ ಅರಳೀಮರ (ಕಾಗೆಯು ಅರಳೀ ಹಣ್ಣನ್ನು ತಿಂದಾಗ ಅದರ ಬೀಜ ಅರಗದೇ , ಕಾಗೆಯ ಮಲದಲ್ಲಿ ವಿಸರ್ಜನೆಗೊಂಡು ಅವುಗಳಿಂದ ಅರಳೀಮರ ಹುಟ್ಟುತ್ತದೆ; ಹಾಗಾಗಿ, ಕಾಗೆಯ ಮಲದಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದುದು).

      ಹೀಗೆ ಈ ಐದು ವಸ್ತುಗಳು ಪೂಜೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಗೊಂಡು ಅತಿ ಪವಿತ್ರವೆನಿಸಿವೆ!

೫.ತರುಣ್ಯಾಲಿಂಗಿತ: ಕಂಠೇ ನಿತಂಬಸ್ಥಲಮಾಶ್ರಿತ:।

    ಗುರೂಣಾಂ ಸನ್ನಿಧಾನೇsಪಿ ಕ: ಕೂಜತಿ ಮುಹುರ್ಮುಹು:।।

         'ಕಂಠವು ಹೆಣ್ಣಿನಿಂದ ಆಲಿಂಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟು, ಅವಳ ಸೊಂಟದ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತು, ಹಿರಿಯರ ‌ಸನ್ನಿಧಾನದಲ್ಲೂ ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಕೂಗುವರಾರು '

ಉತ್ತರ: ಕಲಶ, ಅಥವಾ ಕೊಡ, ಅಂದರೆ ಬಿಂದಿಗೆ; ಹೆಂಗಸರು ನೀರು ತುಂಬಿರುವ ಬಿಂದಿಗೆಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಸೊಂಟದಲ್ಲಿಟ್ಟು ತರುವುದರಿಂದ 'ನಿತಂಬಸ್ಥಲಮಾಶ್ರಿತ:' ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.ಅಂತೆಯೇ ಬಿಂದಿಗೆಯ ಕಂಠವನ್ನು ಅವರು ತೋಳಿನಿಂದ ಆಲಿಂಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ 'ತರುಣ್ಯಾಲಿಂಗಿತ: ಕಂಠೇ' ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.ದೊಡ್ಡವರು, ಚಿಕ್ಕವರೆನ್ನದೇ ಎಲ್ಲರ ಮುಂದೆಯೂ ನೀರು ತುಳುಕುತ್ತಾ ಶಬ್ದ ಮಾಡುವುದರಿಂದ, 'ಗುರೂಣಾಂ ಸನ್ನಿಧಾನೇsಪಿ ಕೂಜತಿ ಮುಹುರ್ಮುಹು:' ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.ಹೀಗೆಲ್ಲಾ ಮಾಡುವುದು ಯಾರು ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನೆ.ಅದು ಬಿಂದಿಗೆ! ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ಗಂಡು, ಹೆಣ್ಣುಗಳ ಸಮಾಗಮವನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಈ ಒಗಟು, ಬಿಡಿಸಿದಾಗ ಬಿಂದಿಗೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬರುವುದಾಗಿದ್ದು, ಬಹಳ ಸ್ವಾರಸ್ಯಕರವಾಗಿದೆ.

                           ಡಾ.ಬಿ.ಆರ್.ಸುಹಾಸ್ 

      

    

ಕಾಳಿದಾಸನು ಹೇಗೆ ಕವಿಯಾದ?

ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕೆ ಅಪಾರ ಕೊಡುಗೆ ಕೊಟ್ಟ ಅನೇಕ ಕವಿಗಳಿದ್ದಾರೆ.ಆ ಕವಿಗಳ ಸಾಹಿತ್ಯ ಎಷ್ಟು ರಸವತ್ತಾಗಿದೆಯೋ ಅಷ್ಟೇ ರಸವತ್ತಾಗಿ ಅವರ ಸುತ್ತಲೂ ಅನೇಕ ದಂತಕಥೆಗಳು,ಕಿಂವದಂತಿಗಳು ಬೆಳೆದು ಬಂದಿವೆ.ಇಂಥವುಗಳನ್ನು ಐತಿಹ್ಯಗಳೆಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಸತ್ಯಾಂಶ ಎಷ್ಟೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.ಆದರೆ ಇವುಗಳ ಸ್ವಾರಸ್ಯಕ್ಕೇನೂ ಕಡಿಮೆಯಿರುವುದಿಲ್ಲ.ಈಗ ಸಂಸ್ಕೃತ ಪ್ರೇಮಿಗಳಿಗೆಲ್ಲಾ ಬಹಳ ಪ್ರಿಯನಾದ ಕವಿಕುಲಗುರು ಕಾಳಿದಾಸನು ಹೇಗೆ ಕವಿಯಾದ ಎಂಬ ಒಂದು ದಂತಕಥೆಯನ್ನು ನೋಡೋಣ.ಈ ಕಥೆ, ಮೇರುತುಂಗಾಚಾರ್ಯನೆಂಬ ಜೈನ ಕವಿ ರಚಿಸಿರುವ ಪ್ರಬಂಧಚಿಂತಾಮಣಿ ಎಂಬ ಸಂಸ್ಕೃತ ಕಥಾಗ್ರಂಥದಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ.ಕಾಳಿದಾಸನ ಬಗ್ಗೆ ಅನೇಕ ದಂತಕಥೆಗಳಿವೆ.ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಇದೂ ಒಂದು.

     ಅವಂತೀ ನಗರಿಯಲ್ಲಿ ವಿಕ್ರಮಾದಿತ್ಯನೆಂಬ ರಾಜನು ಆಳುತ್ತಿದ್ದನು.ಅವನಿಗೆ ಪ್ರಿಯಂಗುಸುಂದರಿ ಎಂಬ ಮಗಳಿದ್ದಳು.ಅವಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕಾಗಿ ವರರುಚಿ ಎಂಬ ಪಂಡಿತನಿಗೆ ಒಪ್ಪಿಸಲಾಯಿತು.ಅವಳು ತನ್ನ ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯಿಂದ ಕೆಲವೇ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಸಕಲ ಶಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನೂ ಕಲಿತುಬಿಟ್ಟಳು! ಅವಳಿಗೆ ಯೌವನವು ತುಂಬಿರಲು, ಅವಳು ದಿನವೂ ತನ್ನ ತಂದೆಯನ್ನು ಆರಾಧಿಸುತ್ತಿದ್ದಳು.ಹೀಗಿರಲು, ವಸಂತಕಾಲದ ಒಂದು ದಿನ, ಅವಳು ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕಿಟಕಿಯ ಬಳಿ ಸುಖಾಸೀನಳಾಗಿ ಕುಳಿತಿರಲು, ಸೂರ್ಯನು ಜನರ ಹಣೆಗಳನ್ನು ಸುಡುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ತನ್ನ ಉಪಾಧ್ಯಾಯನು ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತಿದ್ದುದನ್ನು ನೋಡಿದಳು.ಅವನು ಕಿಟಕಿಯ ಬಳಿ ವಿಶ್ರಮಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು, ಅವಳು ಅವನಿಗೆ ರಸದಿಂದ ತುಂಬಿ ಮಾಗಿದ್ದ ಕೆಲವು ಮಾವಿನ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಾ, ಅವನಿಗೆ ಅವುಗಳ ಮೇಲೆ ಆಸೆಯಿತ್ತೆಂದು ಗೊತ್ತಿದ್ದು ಕೇಳಿದಳು,"ನಿಮಗೆ ಈ ಹಣ್ಣುಗಳು ಬಿಸಿಯಾಗಿ ಇಷ್ಟವೋ ತಣ್ಣಗೆ ಇಷ್ಟವೋ?"

      ಅವಳ ಮಾತಿನ ಚಾತುರ್ಯವನ್ನರಿಯದೇ ಅವನು,"ಬಿಸಿಯಾದ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನೇ ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತೇನೆ!" ಎಂದನು.ಆಗ ಅವಳು,ಮಾವಿನ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಆಯ್ದುಕೊಳ್ಳಲು ಅವನು ಹಿಡಿದಿದ್ದ ವಸ್ತ್ರದ ತುದಿಗೆ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಎಸೆದಳು! ಹಾಗಾಗಿ ಅವು ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದು ಧೂಳಿನಿಂದ ಆವೃತವಾಗಲು, ಪಂಡಿತನು ಅವುಗಳನ್ನು ತನ್ನ ಕೈಯಲ್ಲಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಧೂಳನ್ನು ತೆಗೆಯಲು ತನ್ನ ಬಾಯಿಂದ ಗಾಳಿಯೂದತೊಡಗಿದನು.ಆಗ ಆ ರಾಜಕನ್ಯೆಯು ಅವನನ್ನು ಅಪಹಾಸ್ಯ ಮಾಡುತ್ತಾ,"ಬಾಯ ಗಾಳಿಯಿಂದ ತಣ್ಣಗೆ ಮಾಡುವಷ್ಟು ಬಿಸಿಯಿವೆಯೇ ಹಣ್ಣುಗಳು?"ಎಂದಳು.ಅವಳ ಆ ಅಪಹಾಸ್ಯದ ಮಾತಿನಿಂದ ಆ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನಿಗೆ ಕೋಪ ಬಂದು ಅವನು ಹೇಳಿದನು,"ಬುದ್ಧಿಯಿದೆಯೆಂದು ಗರ್ವಿತಳಾಗಿರುವ ಎಲೈ ಹೆಣ್ಣೇ! ಗುರುವಿಗೇ ವಿತರ್ಕ ಮಾಡುವ ನಿನಗೆ ಒಬ್ಬ ದನಗಾಹಿಯು ಪತಿಯಾಗುವನು!" 

      ಅವನ ಈ ಶಾಪೋಕ್ತಿಯನ್ನು ಕೇಳಿ ಅವಳೂ ಹೇಳಿದಳು,"ನಿಮ್ಮ ಮೂರು ವೇದಗಳ ವಿದ್ಯೆಗಿಂತಲೂ ಅಧಿಕವಾದ ವಿದ್ಯೆಯಿಂದ ಪರಮಗುರುವಾದವನನ್ನೇ ನಾನು ಮದುವೆಯಾಗುತ್ತೇನೆ!"

      ಹೀಗೆ ಅವಳು ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಮಾಡಿದಳು.

      ಹೀಗಿರಲು, ವಿಕ್ರಮನು ಅವಳಿಗೆ ಸೂಕ್ತ ವರನನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸುವ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಚಿಂತಾಸಾಗರದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿದ್ದನು.ಒಮ್ಮೆ ಅವನು ವರಾನ್ವೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಉತ್ಸುಕನಾಗಿ ಆ ಪಂಡಿತನಿಗೆ ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಆಜ್ಞೆ ಮಾಡಲು, ಅವನು ಕಾಡಿಗೆ ಬಂದನು.ಅಲ್ಲಿ ಅವನು ಬಹಳ ಬಾಯಾರಿ ನೀರಿಗಾಗಿ ಎಲ್ಲೆಲ್ಲೂ ನೋಡಿದನು.ಆದರೆ ಎಲ್ಲೂ ನೀರು ಕಾಣದಿರಲು, ಅವನು ಒಬ್ಬ ದನಗಾಹಿಯನ್ನು ನೋಡಿ ಅವನನ್ನು ನೀರು ಕೇಳಿದನು.ಅವನೂ,"ನೀರಿಲ್ಲ! ಹಾಲು ಕುಡಿ!" ಎಂದು ಕರಚಂಡೀ ಮಾಡಲು ಹೇಳಿದನು.ತಾನು ಕೇಳಿರುವ ಪದಗಳಲ್ಲೆಲ್ಲಾ ಈ ಪದವನ್ನು ಕೇಳಿರದ ಪಂಡಿತನಿಗೆ ಈ ಪದವನ್ನು ಕೇಳಿ ಚಿಂತೆಯಾಯಿತು! ಆಗ ಆತ ದನಗಾಹಿಯು ತನ್ನ ಹಸ್ತವನ್ನು ಪಂಡಿತನ ತಲೆಯ ಮೇಲಿಟ್ಟು ಅವನನ್ನು ಒಂದು ಎಮ್ಮೆಯ ಕೆಳಗೆ ಕರೆದೊಯ್ದು, ಅವನ ಎರಡೂ ಹಸ್ತಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸಿ ಬೊಗಸೆಯಾಗಿಸಿ ಕರಚಂಡಿಯೆಂಬ ಮುದ್ರೆ ಮಾಡಿಸಿ ಕಂಠಪೂರ್ತಿ ಹಾಲನ್ನು ಕುಡಿಸಿದ! ಆಗ ಆ ಪಂಡಿತನು, ತನ್ನ ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಆ ದನಗಾಹಿಯು ಹಸ್ತವನ್ನು ಇಟ್ಟುದರಿಂದಲೂ ಕರಚಂಡೀ ಎಂಬ ವಿಶೇಷ ಶಬ್ದವನ್ನು ಕಲಿಸಿದ್ದರಿಂದಲೂ ಅವನನ್ನು ತನ್ನ ಗುರುಪ್ರಾಯವಾಗಿ ಭಾವಿಸಿ, ರಾಜಕುಮಾರಿಗೆ ಸೂಕ್ತ ಪತಿಯಾಗುವನೆಂದು ಭಾವಿಸಿದನು.ಅವನನ್ನು ಎಮ್ಮೆಯ ಸನಿಹದಿಂದ ಬಿಡಿಸಿ ತನ್ನ ಸೌಧಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು, ಆರು ತಿಂಗಳ ಕಾಲ ಅವನ ರೀತಿ ನೀತಿಗಳನ್ನು ತಿದ್ದಿ, 'ಓಂ ನಮಃ ಶಿವಾಯ ' ಎಂಬ ಆಶೀರ್ವಚನವನ್ನು ಕಲಿಸಿದ.ಆರು ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ ಆ ಅಕ್ಷರಗಳು ಅವನಿಗೆ ಕಂಠಸ್ಥವಾಗಿವೆಯೆಂದು ಮನಗಂಡು, ಶುಭಮುಹೂರ್ತದಲ್ಲಿ ಅವನನ್ನು ಶೃಂಗರಿಸಿ, ಪಂಡಿತನು ಅವನನ್ನು ರಾಜಸಭೆಗೆ ಕರೆತಂದನು.ಆಗ ಆ ದನಗಾಹಿಯು ಸಭೆಯನ್ನು ನೋಡಿ ಕ್ಷೋಭೆಗೊಂಡು, ಚೆನ್ನಾಗಿ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿದ್ದ ಆಶೀರ್ವಚನವನ್ನು 'ಉಶರಟ' ಎಂದು ಹೇಳಿಬಿಟ್ಟನು! ಅವನ ಈ ತೊದಲುನುಡಿಯಿಂದ ರಾಜನು ವಿಸ್ಮಿತನಾಗಲು, ಆ ಅರ್ಥಹೀನ ಅಕ್ಷರಗಳಿಗೆ ಚಾತುರ್ಯವನ್ನು ಆರೋಪಿಸಲು ಆ ಪಂಡಿತನು ಆ ಒಂದೊಂದು ಅಕ್ಷರವನ್ನೂ ಬಳಸಿ ಒಂದು ಶ್ಲೋಕವನ್ನು ಅಲ್ಲೇ ರಚಿಸಿ ಹೇಳಿದನು -

   ಉಮಯಾ ಸಹಿತೋ ರುದ್ರ: ಶಂಕರ: ಶೂಲಪಾಣಿಭೃತ್ /

   ರಕ್ಷತು ತ್ವಾಂ ಮಹೀಪಾಲ ಟಂಕಆರಬಲಗರ್ವಇತ: //

   'ಎಲೈ ಮಹೀಪಾಲ! ಉಮಾಸಹಿತನಾದ, ರುದ್ರನಾದ, ಶೂಲಪಾಣಿಯಾದ, ತನ್ನ ಟಂಕಾರಬಲದಿಂದ ಗರ್ವಿತನಾದ ಶಂಕರನು ನಿನ್ನನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲಿ!'

     ಹೀಗೆ ಶ್ಲೋಕವನ್ನು ಹೇಳಿ, ಪಂಡಿತನು ಆ ದನಗಾಹಿಯ ಪಾಂಡಿತ್ಯದ ಗಾಂಭೀರ್ಯವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಿದನು! ಅವನ ಪಾಂಡಿತ್ಯದ ನಿರೂಪಣೆಯಿಂದ ಸುಪ್ರೀತನಾದ ರಾಜನು ತನ್ನ ಪುತ್ರಿಯನ್ನು ಆ ದನಗಾಹಿಗೆ ಮದುವೆಮಾಡಿಕೊಟ್ಟನು.ಪಂಡಿತನು ಉಪದೇಶ ಮಾಡಿದ್ದಂತೆ ಅವನು ಸರ್ವಥಾ ಮೌನವಾಗಿಯೇ ಇದ್ದನು! ರಾಜಕನ್ಯೆಯು ಅವನ ಪಾಂಡಿತ್ಯವನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಲು, ಹೊಸದಾಗಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದ್ದ ಒಂದು ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಶೋಧಿಸಲು ಅವನಿಗೆ ಕೊಟ್ಟಳು.ಅವನು ಅದನ್ನು ತನ್ನ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಹಿಡಿದು, ಅದರ ಅಕ್ಷರಗಳ ಬಿಂದು, ಮಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಿ ಅವನ್ನು ಕೇವಲ ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನಾಗಿಸಲು, ಒಂದು ಉಗುರುಕತ್ತರಿಯಿಂದ ಆ ಬಿಂದು, ಮಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ಕೆರೆಯತೊಡಗಿದನು! ಇದನ್ನು ನೋಡಿ ಅವನೊಬ್ಬ ಮೂರ್ಖನೆಂದು ನಿರ್ಣಯಿಸಿದಳು! ಅಂದಿನಿಂದ ಜಾಮಾತೃಶುದ್ಧಿ(ಅಳಿಯಶುದ್ಧಿ) ಎಂಬ ವಿಚಾರವು ಎಲ್ಲೆಲ್ಲೂ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಯಿತು!

    ಹೀಗಿರಲು, ಒಂದು ದಿನ, ಒಂದು ಚಿತ್ರಭಿತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಎಮ್ಮೆಗಳ ಹಿಂಡನ್ನು ಅವನಿಗೆ ತೋರಿಸಲಾಗಿ, ಅವನು ಆನಂದಿತನಾಗಿ, ತನ್ನ ಉನ್ನತ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಮರೆತು, ಎಮ್ಮೆಗಳನ್ನು ಕರೆಯಲು ಬಳಸುವ ವಿಕೃತ ಪದಗಳನ್ನು ಉಚ್ಚರಿಸತೊಡಗಿದನು! ಅದನ್ನು ನೋಡಿ ರಾಜಕನ್ಯೆಯು ಅವನೊಬ್ಬ ಎಮ್ಮೆ ಕಾಯುವವನೆಂದು ನಿಶ್ಚಯಿಸಿದಳು.ಹಾಗಾಗಿ ಅವಳು ಅವನ ಅವಜ್ಞೆ ಮಾಡಲು, ಅದನ್ನು ಯೋಚಿಸಿ ಅವನು ವಿದ್ವತ್ಪ್ರಾಪ್ತಿಗಾಗಿ ಕಾಳಿಕಾದೇವಿಯನ್ನು ಆರಾಧಿಸಿದನು.ಆಗ ರಾಜನು, ಅವನು ಭಕ್ತ್ಯಾವೇಶದಲ್ಲಿ ತನ್ನನ್ನೇ ಕೊಂದುಕೊಂಡು ಸತ್ತು ತನ್ನ ಮಗಳಿಗೆ ವೈಧವ್ಯ ಪ್ರಾಪ್ತಿಯಾಗಬಹುದೆಂಬ ಭಯದಿಂದ, ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಒಬ್ಬ ದಾಸಿಯನ್ನು ಕಾಳಿಕಾದೇವಿಯ ವೇಷದಿಂದ ಅವನ ಬಳಿಗೆ ಕಳಿಸಿದನು.ಅವಳು, ಮಲಗಿದ್ದ ಅವನನ್ನು ಎಬ್ಬಿಸಿ,"ನಾನು ನಿನ್ನಿಂದ ಸಂತುಷ್ಟಳಾಗಿದ್ದೇನೆ!" ಎಂದಳು. ಆಗ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಕಾಳಿಕಾದೇವಿಯೇ ಏನಾದರೂ ವಿಪತ್ತು ಸಂಭವಿಸೀತೆಂಬ ಭಯದಿಂದ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಳಾಗಿ ಅವನನ್ನು ಅನುಗ್ರಹಿಸಿದಳು!

       ಈ ವೃತ್ತಾಂತವನ್ನು ಕೇಳಿ ರಾಜಕನ್ಯೆಯು ಸಂತೋಷಗೊಂಡು ಅಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದು,'ಅಸ್ತಿ ಕಶ್ಚಿದ್ವಾಗ್ವಿಶೇಷ:?' (ಏನಾದರೂ ವಿಶೇಷ ಮಾತು ಇದೆಯೇ?) ಎಂದು ಅವನನ್ನು ಕೇಳಿದಳು.ಆಗ ಅವನು ಕಾಳಿದಾಸನೆಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಪ್ರಸಿದ್ಧನಾಗಿ ಕುಮಾರಸಂಭವವೇ ಮೊದಲಾದ ಮೂರು ಮಹಾಕಾವ್ಯಗಳನ್ನೂ ಆರು ಪ್ರಬಂಧಗಳನ್ನೂ (ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಅಥವಾ ನಾಟಕಗಳನ್ನು) ರಚಿಸಿದನು.

       ರಾಜಕನ್ಯೆಯು ಅಸ್ತಿ ಕಶ್ಚಿದ್ವಾಗ್ವಿಶೇಷ: ? ಎಂದು ಕೇಳಿದ್ದರಿಂದ, ಕಾಳಿದಾಸನು, 'ಅಸ್ತಿ' ಎಂಬ ಪದದಿಂದ, 'ಅಸ್ತ್ಯುತ್ತರಸ್ಯಾಂ ದಿಶಿ ದೇವತಾತ್ಮಾ ' ಎಂದು ಆರಂಭಿಸಿ ಕುಮಾರಸಂಭವವನ್ನೂ , 'ಕಶ್ಚಿತ್' ಎಂಬ ಪದದಿಂದ, 'ಕಶ್ಚಿತ್ ಕಾಂತಾ ವಿರಹಗುರುಣಾ ' ಎಂದು ಆರಂಭಿಸಿ ಮೇಘದೂತವನ್ನೂ, 'ವಾಕ್' ಎಂಬ ಪದದಿಂದ 'ವಾಗರ್ಥಾವಿವ ಸಂಪೃಕ್ತೌ ' ಎಂದು ಆರಂಭಿಸಿ ರಘುವಂಶವನ್ನೂ , ಹೀಗೆ ಮೂರು ಕಾವ್ಯಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದನೆಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ವರರುಚಿಯ ಕಥೆಗಳು -೨

ವ್ಯಾಡಿ, ಇಂದ್ರದತ್ತ, ಮತ್ತು ವರರುಚಿ ಉಪವರ್ಷನಿಂದ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಮುಗಿಸಲು, ವ್ಯಾಡಿ ಮತ್ತು ಇಂದ್ರದತ್ತರು ಗುರುದಕ್ಷಿಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಳಿದರು.ಆಗ ಉಪವರ್ಷನು ಒಂದು ಕೋಟಿ ಹೊನ್ನನ್ನು ಕೊಡಲು ಹೇಳಿದನು.ಆಗ ಅವರು ವರರುಚಿಗೆ,"ಮಿತ್ರ! ನಾವು ನಂದಮಹಾರಾಜನ ಬಳಿಗೆ ಹೋಗಿ ಈ ಹಣವನ್ನು ಯಾಚಿಸೋಣ! ಇನ್ನೆಲ್ಲೂ ನಮಗೆ ಇಷ್ಟು ಹಣ ಸಿಗುವುದಿಲ್ಲ! ನಂದನು ತೊಂಬತ್ತೊಂಬತ್ತು ಕೋಟಿ ಹೊನ್ನಿನ ಒಡೆಯ! ಅಲ್ಲದೇ ಈ ಹಿಂದೆ ನಿನ್ನ ಹೆಂಡತಿಯನ್ನು ಅವನು ತನ್ನ ಧರ್ಮಭಗಿನಿಯೆಂದು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ.ಹಾಗಾಗಿಯೂ ನಿನ್ನ ಸದ್ಗುಣಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಲೂ ಹಣವನ್ನು ಕೊಡಬಹುದು!" ಎಂದರು.ಅದಕ್ಕೆ ವರರುಚಿಯು ಒಪ್ಪಿ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಹೊರಟನು.ಆದರೆ ದುರದೃಷ್ಟವಶಾತ್ ಅವರು ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ನಂದಮಹಾರಾಜನು ಮರಣಹೊಂದಿದನು! ಇದರಿಂದ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಕೋಲಾಹಲವಾಯಿತು! ಇವರಿಗೂ ವಿಶಾದವಾಯಿತು.ಆಗ ಯೋಗಸಿದ್ಧಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದ ಇಂದ್ರದತ್ತನು ಒಂದು ಉಪಾಯ ಮಾಡಿದನು.ಅವನು ಹೇಳಿದನು,"ನಿನು ಪರಕಾಯಪ್ರವೇಶದ ವಿದ್ಯೆಯಿಂದ ರಾಜನ ಶರೀರದೊಳಗೆ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ! ವರರುಚಿಯು ಬಂದು ನನ್ನ ಬಳಿ ಹಣ ಯಾಚಿಸಲಿ! ನಾನು ಅವನಿಗೆ ಹಣ ಕೊಡುತ್ತೇನೆ! ಅನಂತರ ನಾನು ನನ್ನ ದೇಹಕ್ಕೆ ಹಿಂದಿರುಗುತ್ತೇನೆ! ಅಲ್ಲಿಯವರೆಗೂ ವ್ಯಾಡಿಯು ನನ್ನ ದೇಹವನ್ನು ಕಾಯಲಿ!"

     ಅವರಿಬ್ಬರೂ ಒಪ್ಪಲು, ಇಂದ್ರದತ್ತನು ತನ್ನ ದೇಹವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ನಂದನ ದೇಹವನ್ನು ಸೇರಿಕೊಂಡನು! ರಾಜನು ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ ಬದುಕಿದುದನ್ನು ನೋಡಿ ಎಲ್ಲರೂ ಆಶ್ಚರ್ಯಗೊಂಡರು! ಸಂತೋಷದಿಂದ ಉತ್ಸವಗಳನ್ನಾಚರಿಸಿದರು! ಆಗ ವರರುಚಿಯು ಬಂದು ರಾಜನನ್ನು ಒಂದು ಕೋಟಿ ಹೊನ್ನನ್ನು ಯಾಚಿಸಿದನು. ರಾಜನು ಮಂತ್ರಿಯಾದ ಶಕಟಾಲನನ್ನು ಅವನಿಗೆ ಆ ಹಣವನ್ನು ಕೋಡಲು ಆಜ್ಞಾಪಿಸಿದನು.ಈ ಧಿಡೀರ್ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ನೋಡಿ ಬುದ್ಧಿವಂತನಾದ ಶಕಟಾಲನು ಏನು ನಡೆದಿರಬಹುದೆಂದು ಊಹಿಸಿದನು.ನಿಜವಾದ ನಂದನ ಮಗನು ಇನ್ನೂ ಚಿಕ್ಕ ಮಗುವಾಗಿದ್ದರಿಂದಲೂ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಬಹಳ ಶತ್ರುಗಳಿದ್ದುದರಿಂದಲೂ ಈ ಹುಸಿನಂದನ ಶರೀರವನ್ನೇ ರಕ್ಷಿಸುವೆನೆಂದು ಶಕಟಾಲನು ಯೋಚಿಸಿ, "ಈಗ ಉತ್ಸವಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ! ಹಾಗಾಗಿ ಈ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನು ಸ್ವಲ್ಪ ಕಾಯಲಿ!" ಎಂದು ರಾಜನಿಗೆ ಹೇಳಿದನು.ಅನಂತರ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿದ್ದ ಶವಗಳನ್ನೆಲ್ಲಾ ಸುಡಿಸಿಬಿಟ್ಟನು! ಆಗ ವ್ಯಾಡಿಯು ಇಂದ್ರದತ್ತನ ಶರೀರವನ್ನು ಒಂದು ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದನು.ಅಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದ ಸೈನಿಕರು ವ್ಯಾಡಿಯನ್ನು ಹಿಡಿದು ತಳ್ಳಿ, ಇಂದ್ರದತ್ತನ ಶರೀರವನ್ನೂ ಸುಟ್ಟುಬಿಟ್ಟರು! ಆಗ ವ್ಯಾಡಿಯು ಯೋಗನಂದನ ಬಳಿಗೆ ಓಡಿ ಬಂದು, "ಅಯ್ಯೋ! ಅಯ್ಯೋ! ಒಬ್ಬ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನು ಯೋಗಸಮಾಧಿಯಲ್ಲಿದ್ದು ಇನ್ನೂ ಬದುಕಿರುವಾಗಲೇ ಈ ಸೈನಿಕರು ಅವನನ್ನು ಸುಟ್ಟುಬಿಟ್ಟರು! ಎಂಥ ಅನ್ಯಾಯ!" ಎಂದು ಗೋಳಾಡಿದನು! ಆಗ ಶಕಟಾಲನಿಗೆ ರಾಜನ ನಿಜವಾದ ಶರೀರ ಸುಟ್ಟುಹೋಯಿತೆಂದು ಅರಿವಾಗಿ ಅವನು ವರರುಚಿಗೆ ಹಣವನ್ನು ಕೊಟ್ಟನು. 

      ಇಂದ್ರದತ್ತ ಅಥವಾ ಯೋಗನಂದನು ಈಗ ನಂದನ ಶರೀರದಲ್ಲೇ ಇರಬೇಕಾದುದರಿಂದ ದು:ಖಿತನಾಗಿ ವ್ಯಾಡಿಗೆ ಏಕಾಂತದಲ್ಲಿ,"ನಾನೀಗ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನಾಗಿದ್ದರೂ ಅಬ್ರಾಹ್ಮಣನಂತಾಗಿದ್ದೇನೆ! ಈ ಸಂಪತ್ತಿನಿಂದ ನನಗೇನು ಪ್ರಯೋಜನ?" ಎಂದು ಹೇಳಿದನು.ಆಗ ವ್ಯಾಡಿಯು,"ಶಕಟಾಲನು ನಿನ್ನ ವಿಷಯವನ್ನು ತಿಳಿದಿದ್ದಾನೆ.ಆದ್ದರಿಂದ ಅದಕ್ಕೇನು ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಯೋಚಿಸು! ಅವನು ನಿನ್ನನ್ನು ಕೊಂದು ಪೂರ್ವನಂದನ ಮಗನಾದ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನನ್ನು ರಾಜನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಬಹುದು! ಆದ್ದರಿಂದ ಬುದ್ಧಿಶಾಲಿಯಾದ ವರರುಚಿಯನ್ನು ನಿನ್ನ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಮಾಡಿಕೋ!" ಎಂದು ಹೇಳಿ ಗುರುದಕ್ಷಿಣೆಯನ್ನು ಕೊಡಲು ಹೋದನು.ಆಗ ಯೋಗನಂದನು ವರರುಚಿಗೆ ಮಂತ್ರಿಪದವಿ ನೀಡಿದನು.ಆಗ ವರರುಚಿಯು,"ನಿನ್ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯವು ಕಳೆದುಹೋಗಿದ್ದರೂ ನಿನ್ನ ರಾಜ್ಯವು ಸ್ಥಿರವೆಂದು ನಾನು ನಂಬಲಾರೆ! ಏಕೆಂದರೆ ಶಕಟಾಲನು ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದಾನೆ! ಆದ್ದರಿಂದ ಉಪಾಯವಾಗಿ ಅವನನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸು!" ಎಂದನು.ಅಂತೆಯೇ ಯೋಗನಂದನು ಶಕಟಾಲನನ್ನು , ಬದುಕಿದ್ದ ಒಬ್ಬ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನನ್ನು ಸುಡಿಸಿಬಿಟ್ಟನೆಂಬ ದೋಷಾರೋಪಣೆ ಮಾಡಿ, ಅವನ ನೂರು ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಪಾಳುಬಾವಿಯಂಥ ಒಂದು ಕತ್ತಲೆಯ ನೆಲಮಾಳಿಗೆಯಲ್ಲಿ ತಳ್ಳಿಸಿಬಿಟ್ಟನು! ಅವರಿಗೆ ದಿನವೂ ಒಂದು ಬೊಗಸೆ ಹಿಟ್ಟು ಮತ್ತು ಒಂದು ಬೋಗುಣಿ ನೀರನ್ನಷ್ಟೇ ಕಳಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು! ಆಗ ಶಕಟಾಲನು ತನ್ನ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ,"ಇಷ್ಟು ತಿಂದು ಬದುಕುವುದು ಒಬ್ಬರಿಗೇ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ! ಇನ್ನು ಹಲವರ ಮಾತೇನು? ಆದ್ದರಿಂದ ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿ ಯೋಗನಂದನಿಗೆ ಪ್ರತೀಕಾರ ಮಾಡಲು ಶಕ್ತಿಯಿರುವವರೊಬ್ಬರು ಇದನ್ನು ದಿನವೂ ತಿನ್ನುತ್ತಾ ಬದುಕಲಿ!" ಎಂದು ಹೇಳಿದನು. ಆಗ ಅವನ ಮಕ್ಕಳು ಅವನಿಗೇ ಹಾಗೆ ಮಾಡಲು ಹೇಳಿದರು.ಅಂತೆಯೇ ಶಕಟಾಲನೇ ದಿನವೂ ಹಿಟ್ಟು ತಿನ್ನುತ್ತಾ ಬದುಕಿದನು.ತನ್ನ ಮುಂದೆಯೇ ತನ್ನ ಮಕ್ಕಳೆಲ್ಲಾ ಸಾಯುವುದನ್ನು ನೋಡಿ ದು:ಖಿತನಾದನು.

      ಇತ್ತ ಯೋಗನಂದನು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದನು.ವ್ಯಾಡಿಯು ಗುರುದಕ್ಷಿಣೆ ಕೊಟ್ಟು ಹಿಂದಿರುಗಿ ತಾನು ತಪಸ್ಸಿಗೆ ಹೋಗುವೆನೆಂದು ಹೊರಟುಹೋದನು.ಕ್ರಮೇಣ, ಯೋಗನಂದನು ಕಾಮಾದಿಗಳಿಗೆ ವಶನಾಗಿ ಮದಿಸಿದ ಆನೆಯಂತಾದನು! ಆಗ ವರರುಚಿಯು ತನ್ನ ಸಹಾಯಕ್ಕೆ ಶಕಟಾಲನು ಇದ್ದರೆ ಒಳಿತೆಂದು ಯೋಚಿಸಿ, ಅವನನ್ನು ನೆಲಮಾಳಿಗೆಯಿಂದ ಮೇಲೆತ್ತಿಸಬೇಕೆಂದು ರಾಜನನ್ನು ಕೇಳಿಕೊಂಡನು.ರಾಜನು ಒಪ್ಪಿ ಅವನನ್ನು ಮೇಲೆತ್ತಿಸಿದನು.ವರರುಚಿಯು ಅವನಿಗೆ ಪುನಃ ಮಂತ್ರಿ ಪದವಿಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಲು ಕೇಳಿಕೊಂಡನು.ಶಕಟಾಲನು,"ಈ ವರರುಚಿಯಿರುವವರೆಗೂ ನಾನು ಯೋಗನಂದನಿಗೆ ಏನೂ ಮಾಡಲಾರೆ! ಆದ್ದರಿಂದ ಸಮಯ ಕಾದು ಸೇಡು ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ!" ಎಂದು ಯೋಚಿಸಿ ಪುನಃ ಮಂತ್ರಿ ಪದವಿಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡನು.

       ಒಂದು ದಿನ, ರಾಜನು ನಗರದ ಹೊರಗೆ ಹೋಗಿದ್ದಾಗ, ಗಂಗಾ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಐದು ಬೆರಳುಗಳು ಕೂಡಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಒಂದು ಕೈಯಿದ್ದುದನ್ನು ನೋಡಿ ಆಶ್ಚರ್ಯಗೊಂಡು ವರರುಚಿಯನ್ನು, "ಇದೇನು?" ಎಂದು ಕೇಳಿದನು.ಆಗ ವರರುಚಿಯು ತನ್ನ ಕೈಯ ಎರಡು ಬೆರಳುಗಳನ್ನು ಅದೇ ದಿಕ್ಕಿಗೆ ತೋರಿಸಿದನು.ಆಗ ಆ ಕೈ ಮಾಯವಾಯಿತು! ಇನ್ನೂ ಆಶ್ಚರ್ಯಗೊಂಡ ರಾಜನು ಪುನಃ ವರರುಚಿಯನ್ನು ಇದೇನೆಂದು ವಿಚಾರಿಸಿದಾಗ, ವರರುಚಿಯು, "ಐದು ಬೆರಳುಗಳನ್ನು ತೋರಿಸಿದ ಹಸ್ತವು ಐದು ಜನರು ಒಟ್ಟಾದರೆ ಈ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾಗದುದು ಏನಿದೆ ಎಂದು ಕೇಳಿತು.ಅದಕ್ಕೆ ನಾನು ನನ್ನ ಎರಡು ಬೆರಳುಗಳನ್ನು ತೋರಿಸಿ ಒಂದೇ ಮನಸ್ಸಿನ ಇಬ್ಬರಿಗೂ ಈ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾಗದುದು ಏನಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ! " ಎಂದನು.ವರರುಚಿಯ ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯಿಂದ ರಾಜನೂ ಶಕಟಾಲನೂ ಸಂತೋಷಗೊಂಡರು!

      ಒಂದು ದಿನ, ರಾಜನ ಪತ್ನಿಯು ಅರಮನೆಯ ಕಿಟಕಿಯಿಂದ ಹೊರಗೆ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ಒಬ್ಬ ಅತಿಥಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನು ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಹೋಗುತ್ತಾ ಮೇಲೆ ನೋಡಿದ.ರಾಣಿಯೂ ಅವನನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪ ಹೊತ್ತು ಹಾಗೇ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದಳು.ಇದನ್ನು ಕಂಡೆ ಯೋಗನಂದನು ಅಷ್ಟಕ್ಕೇ ಕೋಪಗೊಂಡು ಆ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನಿಗೆ ಮರಣದಂಡನೆ ವಿಧಿಸಿಬಿಟ್ಟ! ಸೈನಿಕರು ಅವನನ್ನು ವಧಾಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಒಯ್ಯುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸತ್ತ ಮೀನು ನಕ್ಕಿತು! ಆಶ್ಚರ್ಯಗೊಂಡ ಸೈನಿಕರು ರಾಜನ ಬಳಿ ಹೋಗಿ ಈ ವಿಷಯ ಹೇಳಿದರು.ರಾಜನೂ ಆಶ್ಚರ್ಯಗೊಂಡು ಬ್ರಾಹ್ಮಣನ ವಧೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿ ವರರುಚಿಯನ್ನು ಈ ವಿಷಯವಾಗಿ ಕೇಳಿದನು.ವರರುಚಿಯು ಯೋಚಿಸಿ ಹೇಳುವೆನೆಂದನು.ಅನಂತರ ಅವನು ಏಕಾಂತದಲ್ಲಿ ಸರಸ್ವತಿಯನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಲು ಅವಳು ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಳಾಗಿ,"ಇಂದು ರಾತ್ರಿ ತಾಳೇಮರದ ಹಿಂದೆ ಅಡಗಿಕೊಂಡು ನಿಂತಿರು.ಆಗ ಸತ್ತ ಮೀನು ನಕ್ಕ ಕಾರಣ ನಿನಗೆ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ!" ಎಂದಳು.ಅಂತೆಯೇ ರಾತ್ರಿ ವರರುಚಿಯು ಮಾಡಲು, ಭಯಂಕರಳಾದ ಒಬ್ಬ ರಾಕ್ಷಸಿ ತನ್ನ ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಬಂದಳು! ಆಗ ಮಕ್ಕಳು ಅವಳಿಗೆ ತಿನ್ನಲು ಏನಾದರೂ ಕೊಡುವಂತೆ ಕೇಳಿದರು.ಅದಕ್ಕೆ ಅವಳು,"ಸ್ವಲ್ಪ ಕಾಯಿರಿ! ಇಂದು ಒಬ್ಬ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಬೇಕಾಗಿತ್ತು.ಆದರೆ ಕೊಲ್ಲಲಿಲ್ಲ.ನಾಳೆ ಕೊಲ್ಲುತ್ತಾರೆ! ಆಗ ಅವನ ಮಾಂಸವನ್ನು ತಂದುಕೊಡುತ್ತೇನೆ!" ಎಂದಳು.ಅದಕ್ಕೆ ಮಕ್ಕಳು,"ಇಂದೇಕೆ ಅವನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲಿಲ್ಲ?" ಎಂದು ಕೇಳಿದರು.ಆಗ ಅವಳು ಸತ್ತ ಮೀನು ನಕ್ಕ ವಿಷಯ ಹೇಳಿದಳು.ಅದೇಕೆ ನಕ್ಕಿತೆಂದು ಅವರು ಕೇಳಲು, ಅವಳು,"ರಾಜನು ಎಲ್ಲಾ ರಾಣಿಯರೂ ನೀತಿಗೆಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ ಹಾಗೂ ಅಂತ:ಪುರದಲ್ಲೆಲ್ಲಾ ಹೆಣ್ಣು ವೇಷ ಧರಿಸಿದ ಅನೇಕ ಪುರುಷರು ಸೇರಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ! ಹೀಗಿರಲು ನಿರಪರಾಧಿಯಾದ ಆ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನ ವಧೆಯಾಗುತ್ತಿದೆಯಲ್ಲಾ ಎಂದು ಆ ಸತ್ತ ಮೀನು ನಕ್ಕಿತು! ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಸಂಚರಿಸುತ್ತಿರುವ ಭೂತಗಳು ಸತ್ತ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ದೇಹಗಳೊಳಗೆ ಸೇರಿಕೊಂಡು ಇಂಥ ಚೇಷ್ಟೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ!" ಎಂದಳು.

      ಇದನ್ನೆಲ್ಲಾ ಕೇಳಿದ ವರರುಚಿಯು ಮರುದಿನ ರಾಜನಿಗೆ ಸತ್ತ ಮೀನು ನಕ್ಕ ಕಾರಣ ಹೇಳಿದನು.ಆಗ ರಾಜನು ಅಂತ: ಪುರದಲ್ಲಿ ಹೆಣ್ಣು ವೇಷ ಧರಿಸಿದ್ದ ಪುರುಷರನ್ನು ಹಿಡಿಸಿದ.ಅನಂತರ, ಅವನು ವರರುಚಿಯನ್ನು ಬಹುಮಾನಿಸಿ ಆ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ.

       ಒಂದು ದಿನ, ಒಬ್ಬ ಚಿತ್ರಕಲಾವಿದನು ಬಂದು, ಯೋಗನಂದನನ್ನೂ ಮಹಾರಾಣಿಯನ್ನೂ ಒಂದು ಚಿತ್ರಪಟದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದನು.ಆ ಚಿತ್ರವು ಬಹಳ ನೈಜವಾಗಿತ್ತು! ಸಂತೋಷಗೊಂಡ ರಾಜನು ಆ ಚಿತ್ರಕಲಾವಿದನಿಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಕೊಟ್ಟು ಆ ಚಿತ್ರವನ್ನು ತನ್ನ ನಿವಾಸದಲ್ಲಿ ತೂಗುಹಾಕಿಸಿದನು.ಒಂದು ದಿನ,ವರರುಚಿಯು ಆ ನಿವಾಸದೊಳಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿ,ಆ ಚಿತ್ರವನ್ನು ನೋಡಿ, ಮಹಾರಾಣಿಯು ಸರ್ವಲಕ್ಷಣಸಂಪನ್ನೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿದನು.ಅವಳ ಇತರ ಲಕ್ಷಣಗಳ ಆಧಾರದಿಂದ, ತನ್ನ ಪ್ರತಿಭೆಯಿಂದ, ಅವನು ಅವಳ ಸೊಂಟದ ಮೇಲೆ ಒಂದು ಕಪ್ಪು ಮಚ್ಚೆ ಇರಬೇಕೆಂದು ಊಹಿಸಿ ಆ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಸೇರಿಸಿದನು.ಅನಂತರ ಬಂದ ಯೋಗನಂದನು ಇದನ್ನು ನೋಡಿ ಅಲ್ಲಿದ್ದ ಹಿರಿಯರನ್ನು ಆ ಮಚ್ಚೆಯನ್ನು ಬರೆದವರಾರೆಂದು ಕೇಳಲು, ಅವರು ವರರುಚಿ ಎಂದರು. ಆಗ ಯೋಗನಂದನು,"ದೇವಿಯ ಗುಪ್ತಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರುವ ಮಚ್ಚೆಯ ವಿಚಾರ ನನ್ನನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಬೇರಾರಿಗೂ ತಿಳಿಯದು! ಆದರೆ ಇವನಿಗೆ ಅದು ತಿಳಿದಿದೆಯೆಂದರೆ ಇವನು ಅಂತ: ಪುರದಲ್ಲಿ ಅಡಗಿಕೊಂಡು ದೇವಿಯನ್ನು ಕಡಿಸಿದ್ದಾನೆ! ಹಾಗಾಗಿಯೇ ಅಂತ:ಪುರದಲ್ಲಿದ್ದ ಇತರ ಪುರುಷರ ಬಗ್ಗೆಯೂ ತಿಳಿದುಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ!" ಎಂದು ಯೋಚಿಸಿ ಕೋಪದಿಂದ ಶಕಟಾಲನನ್ನು ಕರೆದು,"ವರರುಚಿಯು ದೇವಿಯನ್ನೇ ಕೆಡಿಸಿದ್ದಾನೆ! ಆದ್ದರಿಂದ ಅವನನ್ನು ನೀನು ಈಗಲೇ ವಧಿಸಬೇಕು!" ಎಂದು ಆಜ್ಞಾಪಿಸಿದನು!

       ಶಕಟಾಲನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡು ಹೊರಟನು.ಆದರೆ ವರರುಚಿಯು ಬುದ್ಧಿವಂತನೆಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕೂ ತನ್ನನ್ನು ಆಪತ್ತಿನಿಂದ ಮೇಲೆತ್ತಿದುದರಿಂದಲೂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನಾಗಿದ್ದುದರಿಂದಲೂ ಅವನನ್ನು ಕೊಲ್ಲದೇ ತನ್ನ ಮನೆಯಲ್ಲೇ ಬಚ್ಚಿಟ್ಟು ಬೇರಾರನ್ನೋ ಕೊಲ್ಲಿಸಿ ರಾಜನ ಬಳಿ ವರರುಚಿಯನ್ನು ವಧಿಸಿದಾಗಿ ಹೇಳಿದನು.ಆಗ ವರರುಚಿಯು,"ನಿಜವಾದ ಮಂತ್ರಿಯೆಂದರೆ ನೀನೇ! ಏಕೆಂದರೆ ನನ್ನನ್ನು ಕೊಲ್ಲದಿರಲು ಯೋಚಿಸಿದೆ! ಆದರೆ ನನ್ನನ್ನು ಯಾರಿಗೂ ಕೊಲ್ಲಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ! ಏಕೆಂದರೆ ನನಗೊಬ್ಬ ರಾಕ್ಷಸ ಮಿತ್ರನಿದ್ದಾನೆ! ವಿಶ್ವವನ್ನೇ ನುಂಗಬಲ್ಲ ಅವನು ನಾನು ನೆನೆಸಿದ ಕೂಡಲೇ ಬರುತ್ತಾನೆ!" ಎಂದನು.

       ಶಕಟಾಲನು ಆ ರಾಕ್ಷಸನನ್ನು ತೋರಿಸುವಂತೆ ಕೇಳಲು, ವರರುಚಿಯು ಅವನನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಿದನು.ಆಗ ರಾಕ್ಷಸನು ಕೂಡಲೇ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷನಾಗಲು ಅವನನ್ನು ನೋಡಿ ಶಕಟಾಲನು ಭಯಭೀತನಾದನು! ಅವನು ಅದೃಶ್ಯನಾದ ಬಳಿಕ,ಶಕಟಾಲನು,"ಈ ರಾಕ್ಷಸ ನಿನಗೆ ಹೇಗೆ ಮಿತ್ರನಾದ?" ಎಂದು ಕೇಳಿದ.ಆಗ ವರರುಚಿಯು ಆ ಕಥೆ ಹೇಳಿದ," ಹಿಂದೊಮ್ಮೆ ನಗರವನ್ನು ಕಾವಲು ಕಾಯಲು ಸಂಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದ ನಗರಾಧಿಪರು ದಿನವೂ ರಾತ್ರಿ ಒಬ್ಬೊಬ್ಬರಾಗಿ ಕಾಣೆಯಾಗುತ್ತಿದ್ದರು! ಆಗ ಯೋಗನಂದನು ನನ್ನನ್ನು ನಗರಾಧಿಪನನ್ನಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದನು.ಆಗ ನಾನು ರಾತ್ರಿ ಈ ರಾಕ್ಷಸನನ್ನು ಕಂಡೆನು! ರಾಕ್ಷಸನು ನನ್ನನ್ನು,'ಈ ನಗರದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಸುಂದರ ಸ್ತ್ರೀ ಯಾರು?' ಎಂದು ಕೇಳಿದನು.ಅದಕ್ಕೆ ನಾನು ಜೋರಾಗಿ ನಗುತ್ತಾ,'ಅಯ್ಯೋ ಮೂರ್ಖ! ಯಾರಿಗೆ ಯಾವ ಸ್ತ್ರೀ ಇಷ್ಟವೋ ಅವಳೇ ಅವನಿಗೆ ಸುಂದರಿ!' ಎಂದೆನು.ಆಗ ರಾಕ್ಷಸನು,'ಆಹಾ! ನೀನೊಬ್ಬನೇ ನನ್ನನ್ನು ಗೆದ್ದದ್ದು! ಈಗ ನೀನು ನನ್ನ ಮಿತ್ರ! ನೀನು ಸ್ಮರಿಸಿಕೊಂಡಾಗ ಬರುತ್ತೇನೆ!' ಎಂದು ಅಂತರ್ಧಾನನಾದ! ಹೀಗೆ ಆ ರಾಕ್ಷಸನು ನನಗೆ ಮಿತ್ರನಾದ!" 

     ಹೀಗಿರಲು, ಒಮ್ಮೆ,ಯೋಗನಂದನ ಮಗನಾದ ಹಿರಣ್ಯಗುಪ್ತನು ಬೇಟೆಯಾಡಲು ಹೋದನು.ಅವನ ಕುದುರೆ ವೇಗವಾಗಿ ಓಡುತ್ತಾ ಅವನು ದಾರಿತಪ್ಪಿ ಪರಿವಾರದಿಂದ ದೂರಾದನು! ರಾತ್ರಿ ಕಳೆಯಲು ಅವನು ಒಂದು ಮರವನ್ನೇರಿದನು.ಮರುಕ್ಷಣವೇ ಸಿಂಹಕ್ಕೆ ಹೆದರಿದ ಒಂದು ಕರಡಿಯೂ ಆ ಮರವನ್ನೇರಿತು! ಅದನ್ನು ನೋಡಿ ರಾಜಕುಮಾರನು ಹೆದರಲು,ಕರಡಿಯು ಮನುಷ್ಯರಂತೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾ ,"ಹೆದರಬೇಡ! ನೀನು ನನ್ನ ಮಿತ್ರ!" ಎಂದಿತು.ಆಗ ರಾಜಪುತ್ರನು ಧೈರ್ಯದಿಂದ ನಿದ್ರಿಸಿದನು.ಎಚ್ಚರವಾಗಿದ್ದ ಕರಡಿಗೆ ಕೆಳಗಿದ್ದ ಸಿಂಹವು,"ಹೇ ಕರಡಿಯೇ! ಆಗ ಮನುಷ್ಯನನ್ನು ಕೆಳಗೆ ಬೀಳಿಸು! ಅವನನ್ನು ತಿಂದು ನಾನು ಹೊರಟುಹೋಗುತ್ತೇನೆ!" ಎಂದಿತು.ಅದಕ್ಕೆ ಕರಡಿಯು,"ಛೀ ಪಾಪಿ! ನಾನು ಮಿತ್ರದ್ರೋಹವನ್ನು ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ!"ಎಂದಿತು.ಅನಂತರ, ಸರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ,ಕರಡಿಯು ನಿದ್ರಿಸಲು,ರಾಜಕುಮಾರನು ಎಚ್ಚೆತ್ತು ಕಾಯತೊಡಗಿದನು.ಆಗ ಸಿಂಹವು ಅವನಿಗೆ,"ಎಲೈ ಮನುಷ್ಯನೇ! ಆಗ ಕರಡಿಯನ್ನು ಕೆಳಗೆ ತಳ್ಳು!" ಎಂದಿತು.ಅದನ್ನು ಕೇಳಿ ಭಯಗೊಂಡಿದ್ದ ರಾಜಪುತ್ರನು ಸಿಂಹವನ್ನು ಸಂತೋಷಗೊಳಿಸಲು ಕರಡಿಯನ್ನು ತಳ್ಳಿಬಿಟ್ಟನು! ಆದರೆ ಸುದೈವದಿಂದ ಅದು ಕೆಳಗೆ ಬೀಳದೇ ಎಚ್ಚರಗೊಂಡು,"ಎಲವೋ ಮಿತ್ರದ್ರೋಹಿ! ನೀನು ಹುಚ್ಚನಾಗು!" ಎಂದು ಶಾಪಕೊಟ್ಟಿತು!

         ಬೆಳಗಾಗಲು ಮನೆಗೆ ಹೋದ ರಾಜಕುಮಾರನು ಹುಚ್ಚನಾದನು! ಅದನ್ನು ನೋಡಿ ಯೋಗನಂದನು ಬಹಳ ದುಃಖಿತನಾದನು.ಅವನು,"ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವರರುಚಿಯು ಇದ್ದಿದ್ದರೆ ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದ! ಅವನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಿಸಿದ ನನ್ನ ಬುದ್ಧಿಗೆ ಧಿಕ್ಕಾರ!"ಎಂದು ಹಲುಬಿದನು.ಆಗ ಅವನ ಈ ಮಾತನ್ನು ಕೇಳಿದ ಶಕಟಾಲನು,"ಪ್ರಭು! ವರರುಚಿಯು ಇನ್ನೂ ಬದುಕಿದ್ದಾನೆ!" ಎಂದನು.ಆಗ ರಾಜನು,"ಹಾಗಾದರೆ ಕೂಡಲೇ ಅವನನ್ನು ಕರೆದುಕೊಂಡು ಬಾ!" ಎಂದನು.ಆಗ ಶಕಟಾಲನು ಒತ್ತಾಯ ಮಾಡಿ ವರರುಚಿಯನ್ನು ಕರೆತಂದನು.ಆಗ ವರರುಚಿಯು ಸರಸ್ವತಿಯ ಅನುಗ್ರಹದಿಂದ,"ಪ್ರಭು! ರಾಜಪುತ್ರನು ಮಿತ್ರದ್ರೋಹವೆಸಗಿದ್ದಾನೆ!" ಎಂದು ಇಡೀ ವೃತ್ತಾಂತವನ್ನು ಹೇಳಿದನು.ಇದರಿಂದ ರಾಜಪುತ್ರನು ಶಾಪವಿಮುಕ್ತನಾಗಿ ವರರುಚಿಯನ್ನು ಪ್ರಶಂಸಿಸಿದನು.ಯೋಗನಂದನು ವರರುಚಿಯನ್ನು,"ಇದು ನಿನಗೆ ಹೇಗೆ ತಿಳಿಯಿತು?" ಎಂದು ಕೇಳಿದನು.ಆಗ ವರರುಚಿಯು,"ರಾಜನ್! ಪ್ರಜ್ಞಾವಂತರ ಬುದ್ಧಿಗಳು,ಲಕ್ಷಣಗಳಿಂದಲೂ ಅನುಮಾನದಿಂದಲೂ ಪ್ರತಿಭೆಯಿಂದಲೂ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ನೋಡಬಲ್ಲವು! ಹಾಗೆಯೇ ನಾನು ಆ ಮಚ್ಚೆಯ ವಿಷಯವನ್ನೂ ಇದೆಲ್ಲವನ್ನೂ ತಿಳಿದುಕೊಂಡೆನು!" ಎಂದನು.ಇದನ್ನು ಕೇಳಿ ರಾಜನಿಗೆ ನಾಚಿಕೆಯೂ ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪವೂ ಆಯಿತು.ಅವನು ವರರುಚಿಗೆ ಸತ್ಕರಿಸಲು ಹೊರಡಲು,ವರರುಚಿಯು ನಿರಾಕರಿಸಿ ತನ್ನ ಮನೆಗೆ ಹೋದನು.ಅಲ್ಲಿ ಉಪವರ್ಷನು,"ರಾಜನು ನಿನ್ನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಿಸಿದನೆಂದು ಕೇಳಿ ಉಪಕೋಶೆಯು ಬೆಂಕಿಯಲ್ಲಿ ಹಾರಿ ಪ್ರಾಣಬಿಟ್ಟಳು! ಅದರಿಂದ ಶೋಕಿತಳಾದ ನಿನ್ನ ತಾಯಿ ಎದೆಯೊಡೆದು ಸತ್ತುಹೋದಳು!" ಎಂದನು.ಇದನ್ನು ಕೇಳಿ ವರರುಚಿಯು ಶೋಕಾವೇಶದಿಂದ ಜ್ಞಾನ ತಪ್ಪಿ ಬಿದ್ದನು! ಅನಂತರ ಎಚ್ಚರಗೊಂಡ ಅವನಿಗೆ ವರ್ಷೋಪಾಧ್ಯಾಯನು,"ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಶಾಶ್ವತವಾಗಿರುವುದು ಅಶಾಶ್ವತತ್ವವೊಂದೇ ಎಂದು ನೀನು ತಿಳಿದಿದ್ದರೂ ಹೀಗೇಕೆ ಮೋಹಗೋಳ್ಳುವೆ?"ಎಂದು ಸಮಾಧಾನ ಮಾಡಿದನು.

       ಈ ಘಟನಾವಳಿಯಿಂದ ವೈರಾಗ್ಯ ತಾಳಿ ವರರುಚಿಯು ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಬಿಟ್ಟು ತಪೋವನಕ್ಕೆ ಹೋದನು.ಕೆಲದಿನಗಳ ಬಳಿಕ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಅಯೋಧ್ಯೆಯಿಂದ ಒಬ್ಬ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನು ಬಂದನು.ಆಗ ವರರುಚಿಯು ಯೋಗನಂದನ ರಾಜ್ಯಭಾರದ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಳಲು, ಅವನು,"ಶಕಟಾಲನು ಚಾಣಕ್ಯನೆಂಬ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನ ಮೂಲಕ ಯೋಗನಂದನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಿಸಿ,ಅವನ ಮಗ ಹಿರಣ್ಯಗುಪ್ತನನ್ನೂ ಕೊಂದು,ಪೂರ್ವನಂದನ ಮಗನಾದ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನನ್ನು ರಾಜನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿ,ಚಾಣಕ್ಯನನ್ನು ಅವನಿಗೆ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಮಾಡಿದನು.ಹೀಗೆ ಅವನು ಯೋಗನಂದನ ಮೇಲೆ ಸೇಡು ತೀರಿಸಿಕೊಂಡನು." ಎಂದನು.

         ಇದರಿಂದ ಬೇಸರಗೊಂಡ ವರರುಚಿಯು ವಿಂಧ್ಯವಾಸಿನಿಯ ದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಹೋದನು.ಆ ದೇವಿಯ ಅನುಗ್ರಹದಿಂದ ಅವನು ಅಲ್ಲಿ ಕಾಣಭೂತಿಯೆಂಬ ಪಿಶಾಚನನ್ನು ಕಂಡನು.ಅವನು ಯಕ್ಷನಾಗಿದ್ದು, ಸ್ಥೂಲಶಿರಸ್ ಎಂಬ ರಾಕ್ಷಸನ ಗೆಳೆತನ ಮಾಡಿದ್ದರಿಂದ ಕುಬೇರನು ಕೋಪಗೊಂಡು ಅವನಿಗೆ ಪಿಶಾಚನಾಗಲು ಶಪಿಸಿದ್ದನು.ಅವನನ್ನು ನೋಡಿದ ಕೂಡಲೇ ವರರುಚಿಗೆ ಪೂರ್ವಜನ್ಮದ ಸ್ಮರಣೆಯೂ ದಿವ್ಯಜ್ಞಾನವೂ ಉಂಟಾಯಿತು! ತಾನು ಪುಷ್ಪದಂತನೆಂಬ ಶಿವಗಣನೆಂದು ನೆನೆದು ಹಿಂದೆ ತಾನು ಶಿವನಿಂದ ಕದ್ದು ಕೇಳಿದ ಬೃಹತ್ಕಥೆಯನ್ನು ಕಾಣಭೂತಿಗೆ ಹೇಳಿದನು.ಇದರಿಂದ ಅವನು ಶಾಪಮುಕ್ತನಾಗಿ ದೇಹವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಲು ಬದರಿಕಾಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಹೋದನು.ಅವನು ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಗಂಗಾನದಿಯ ಬಳಿ ಶಾಕಾಹಾರಿಯಾದ ಒಬ್ಬ ಋಷಿಯನ್ನು ಕಂಡನು.ಆಗ ಆ ಋಷಿಯ ಕೈಗೆ ಒಂದು ದರ್ಭೆ ಚುಚ್ಚಿ ರಕ್ತವೊಸರಲು, ವರರುಚಿಯು ಅವನ ಅಹಂಕಾರ ಪರೀಕ್ಷಿಸಲು ತನ್ನ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಅವನ ರಕ್ತವನ್ನು ಶಾಕರಸವನ್ನಾಗಿ ಬದಲಿಸಿದನು.ಅದನ್ನು ನೋಡಿ ಅವನು,"ನಾನು ಸಿದ್ಧನಾಗಿಬಿಟ್ಟೆ!" ಎಂದು ದರ್ಪ ತಾಳಿದನು.ಆಗ ವರರುಚಿಯು ಸ್ವಲ್ಪ ನಕ್ಕು,"ನಿನ್ನನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಲು ನಿನ್ನ ರಕ್ತವನ್ನು ಶಾಕರಸವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದ್ದು ನಾನೇ! ಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ ಅಹಂಕಾರ ಅಡ್ಡಿಯಾಗುವುದರಿಂದ ಅಹಂಕಾರ ತಾಳಬೇಡ!"ಎಂದು ಉಪದೇಶಿಸಿ, ಬದರಿಕಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ದೇವಿಯ ಅನುಗ್ರಹದಿಂದ ಅಗ್ನಿಧಾರಣೆಯಿಂದ ದೇಹತ್ಯಾಗ ಮಾಡಿ ದಿವ್ಯಸ್ಥಿತಿ ಪಡೆದನು.

     

       

ವರರುಚಿಯ ಕಥೆಗಳು -೧

ಬೃಹತ್ಕಥೆಯ ಉಗಮದ ಕಥೆಯನ್ನು ಕಳೆದ ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನೋಡಿದೆವು.ಅಲ್ಲಿ ಪುಷ್ಪದಂತನೆಂಬ ಶಿವಗಣನು ಶಿವನು ಪಾರ್ವತಿಗೆ ಹೇಳಿದ ಅಪೂರ್ವ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಕದ್ದು ಕೇಳಿದ ತಪ್ಪಿಗೆ ಮನುಷ್ಯಲೋಕದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟುವಂತೆ ಪಾರ್ವತಿಯಿಂದ ಶಾಪಗ್ರಸ್ತನಾದನೆಂದು ನೋಡಿದೆವು.ಹಾಗೆ ಶಾಪಗ್ರಸ್ತನಾಗಿ ಅವನು, ವರರುಚಿಯೆಂಬ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕುಮಾರನಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿದನು.ವರರುಚಿಯ ಕಥೆಗಳು ಸ್ವಾರಸ್ಯಕರವಾಗಿವೆ.ಈಗ ಅವನ್ನು ನೋಡೋಣ.ವರರುಚಿಯು ಕೌಶಾಂಬಿಯಲ್ಲಿ ಸೋಮದತ್ತನೆಂಬ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನಿಗೆ ಅವನ ಪತ್ನಿ ವಸುದತ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಮಗನಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿದನು.ಅವನು ಚಿಕ್ಕವನಾಗಿದ್ದಾಗಲೇ ತಂದೆ ಸತ್ತುಹೋಗಲು, ಅವನ ತಾಯಿಯು ಅವನನ್ನು ಕಷ್ಟಪಟ್ಟು ಬೆಳೆಸತೊಡಗಿದಳು.

     ಒಮ್ಮೆ ಅವನ ಮನೆಗೆ ಇಂದ್ರದತ್ತ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಡಿ ಎಂಬ ಇಬ್ಬರು ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು ಬಂದರು.ಪ್ರಯಾಣದಿಂದ ಬಳಲಿದ್ದ ಅವರು ಅಲ್ಲಿ ಒಂದು ರಾತ್ರಿ ಉಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು ಬಂದಿದ್ದರು.ಆಗ ಹೊರಗೆ ಒಂದು ನರ್ತನ ನಡೆಯತೊಡಗಿತು.ವರರುಚಿಯು ತನ್ನ ತಾಯಿಗೆ, "ಅಮ್ಮ, ನಾನು ನರ್ತನವನ್ನು ನೋಡಲು ಹೋಗುತ್ತೇನೆ! ಅನಂತರ ಬಂದು ಅದನ್ನು ಸಾಹಿತ್ಯಸಮೇತವಾಗಿ ನಿನಗೆ ಮಾಡಿ ತೋರಿಸುತ್ತೇನೆ!" ಎಂದನು.ಇದನ್ನು ಕೇಳಿ ಆ ಇಬ್ಬರು ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು ಆಶ್ಚರ್ಯಗೊಳ್ಳಲು, ವರರುಚಿಯ ತಾಯಿಯು, "ಮಕ್ಕಳೇ! ಇದರಲ್ಲೇನೂ ಆಶ್ಚರ್ಯವಿಲ್ಲ! ಇವನು ಒಮ್ಮೆ ಏನನ್ನಾದರೂ ಕೇಳಿದರೆ, ಅದನ್ನು ಹಾಗೆಯೇ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ!" ಎಂದಳು.ಆಗ ಆ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು ವರರುಚಿಯನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಲು ಪ್ರಾತಿಶಾಖ್ಯವನ್ನು ಪಠಿಸಿದರು.ವರರುಚಿಯು ಅದನ್ನು ಕೇಳಿ ಹಾಗೆಯೇ ಹೇಳಿದನು! ಅನಂತರ ಅವರು ನರ್ತನ ನೋಡಿಕೊಂಡು ಬರಲು, ವರರುಚಿಯು ಅದನ್ನು ತನ್ನ ತಾಯಿಯ ಮುಂದೆ ಹಾಗೆಯೇ ಮಾಡಿ ತೋರಿಸಿದನು.ಆಗ ಆ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರಲ್ಲೊಬ್ಬನಾದ ವ್ಯಾಡಿಯು ವರರುಚಿಯನ್ನು ಒಮ್ಮೆ ಕೇಳಿದ್ದನ್ನು ಹಾಗೆಯೇ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬಲ್ಲ ಏಕಶ್ರುತಧರನೆಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಿ, ಅವನ ತಾಯಿಗೆ ತಮ್ಮ ಕಥೆ ಹೇಳಿದನು,"ಅಮ್ಮ! ನಾವಿಬ್ಬರೂ ವೇತಸಪುರದ ಇಬ್ಬರು ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಸೋದರರ ಮಕ್ಕಳು.ನಾನು ವ್ಯಾಡಿ ಹಾಗೂ ಇವನು ಇಂದ್ರದತ್ತ ! ನಾವಿಬ್ಬರೂ ಹುಟ್ಟಿದಾಗಲೇ ನಮ್ಮ ತಂದೆ,ತಾಯಿಯರು ಸಾಯಲು, ನಾವು ಅನಾಥರಾಗಿ ಹಣವಿದ್ದರೂ ವಿದ್ಯೆಯನ್ನರಸುತ್ತಾ ಕುಮಾರಸ್ವಾಮಿಯನ್ನು ಕುರಿತು ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿದೆವು.ಕುಮಾರಸ್ವಾಮಿಯು ನಮಗೆ ಕನಸಿನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡು ಪಾಟಲಿಪುತ್ರದಲ್ಲಿದ್ದ ವರ್ಷನೆಂಬ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿದ್ಯೆಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಆದೇಶಿಸಿದನು! ಆದರೆ ನಾವು ಪಾಟಲಿಪುತ್ರಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ವಿಚಾರಿಸಿದಾಗ ವರ್ಷನು ಒಬ್ಬ ಮೂರ್ಖನೆಂದು ಜನರು ಹೇಳಿದರು! ವರ್ಷನ ಮನೆಗೆ ನಾವು ಹೋಗಿ ನೋಡಲು, ಅವನ ಮನೆ ಬಹಳ ಶಿಥಿಲವಾಗಿತ್ತು! ಅಲ್ಲಿ ವರ್ಷನು ಧ್ಯಾ ನಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿದ್ದುದರಿಂದ ಅವನ ಪತ್ನಿಯನ್ನು ಅವನ ಬಗ್ಗೆ ವಿಚಾರಿಸಿದೆವು.ಆಗ ಅವಳು ಅವನ ಕಥೆ ಹೇಳಿದಳು,'ಈ ನಗರದಲ್ಲಿ ಶಂಕರಸ್ವಾಮಿ ಎಂಬ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನಿದ್ದನು.ಅವನ ಇಬ್ಬರು ಪುತ್ರರು, ನನ್ನ ಪತಿಯಾದ ಈ ವರ್ಷ ಹಾಗೂ ಅವನ ತಮ್ಮ ಉಪವರ್ಷ.ನನ್ನ ಪತಿ ವರ್ಷನು ಮೂರ್ಖನೂ ದರಿದ್ರನೂ ಆದರೆ, ಅವನ ತಮ್ಮ ಉಪವರ್ಷನು ತದ್ವಿರುದ್ಧ! ಅವನು ತನ್ನ ಪತ್ನಿಯನ್ನು ಇವನು ಗೃಹಪೋಷಣೆಗೆ ನಿಯೋಜಿಸಿದ್ದನು.ಇಲ್ಲೊಂದು ವಿಚಿತ್ರವೂ ಕುತ್ಸಿತವೂ ಆದ ಸಂಪ್ರದಾಯವಿದೆ.ಅದರಂತೆ ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಮೂರ್ಖ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನಿಗೆ ಅಸಹ್ಯಕರ ಆಕಾರದ ತಂಬಿಟ್ಟನ್ನು ದಾನ ಮಾಡಿದರೆ ಚಳಿಗಾಲ ಮತ್ತು ಬೇಸಿಗೆಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನದಿಂದ ಆಗುವ ಕ್ಲೇಶವಾಗುವುದಿಲ್ಲವಂತೆ! ಅದರಂತೆ ನನ್ನ ಮೈದುನನ ಹೆಂಡತಿ ನನ್ನ ಪತಿಗೆ ಅಂಥ ಜುಗುಪ್ಸಿತ ದಾನ ಮಾಡಿದಳು! ಅದನ್ನು ಇವನು ಮನೆಗೆ ತರಲು ಇವನನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ನಿಂದಿಸಿದೆನು! ಇದರಿಂದ ದು:ಖಿತನಾದ ಇವನು ಕುಮಾರಸ್ವಾಮಿಯನ್ನು ಕುರಿತು ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿದನು.ಸಂತುಷ್ಟನಾದ ಕುಮಾರಸ್ವಾಮಿಯು ಇವನಿಗೆ ಸಮಸ್ತ ವಿದ್ಯೆಗಳನ್ನೂ ಅನುಗ್ರಹಿಸಿ ಅವನ್ನು ಒಬ್ಬ ಏಕಶ್ರುತಧರನು ದೊರಕಿದಾಗ ಪ್ರಕಾಶಪಡಿಸಲು ಆದೇಶಿಸಿದನು.ಹೀಗೆ ವಿದ್ವಾಂಸನಾದ ನನ್ನ ಪತಿ ವರ್ಷನು ಅಂದಿನಿಂದ ಜಪ,ಧ್ಯಾನಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದ್ದಾನೆ.ಏಕಶ್ರುತಧರನು ಸಿಗುವವರೆಗೂ ಅವನು ಪಾಠ ಹೇಳುವಂತಿಲ್ಲ.ಆದ್ದರಿಂದ ನೀವಿಬ್ಬರೂ ಎಲ್ಲಾದರೂ ಹುಡುಕಿ ಒಬ್ಬ ಏಕಶ್ರುತಧರನನ್ನು ಕರೆತನ್ನಿ! ಅದರಿಂದ ನೀವೂ ನನ್ನ ಪತಿಯಿಂದ ವಿದ್ಯೆಯನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು!'

      "ಹೀಗೆ ಅವಳು ವರ್ಷನ ಕಥೆ ಹೇಳಲು, ಅವರ ಬಡತನ ನೀಗಲೆಂದು ನಾವು ಅವಳಿಗೆ ನೂರು ಚಿನ್ನದ ನಾಣ್ಯಗಳನ್ನು ಕೊಟ್ಟು ಹೊರಟೆವು. ಅಂದಿನಿಂದ ಒಬ್ಬ ಏಕಶ್ರುತಧರನನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತಾ ಭೂಮಿಯೆಲ್ಲಾ ಅಲೆದರೂ ಅಂಥವನು ಎಲ್ಲೂ ಸಿಗಲಿಲ್ಲ! ಕೊನೆಗೆ ಬಳಲಿ ನಿನ್ನ ಮನೆಗೆ ಬಂದ ನಮಗೆ ಇಲ್ಲಿ ಏಕಶ್ರುತಧರನಾದ ನಿನ್ನ ಮಗನು ಸಿಕ್ಕಿದ್ದಾನೆ! ಅಮ್ಮ! ನೀನು ದಯೆಯಿಟ್ಟು ಇವನನ್ನು ನಮಗೊಪ್ಪಿಸಿದರೆ ನಾವು ವಿದ್ಯೆಯೆಂಬ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಹೊರಡುತ್ತೇವೆ!" 

    ಆಗ ವರರುಚಿಯ ತಾಯಿಯು ಹೇಳಿದಳು,"ನೀವು ಹೇಳಿದ್ದು ಸರಿ! ನನ್ನ ಈ ಮಗನು ಹುಟ್ಟಿದ ಕೂಡಲೇ ಆಕಾಶದಿಂದ,'ಏಕಶ್ರುತಧರನಾದ ಇವನು ವರ್ಷನಿಂದ ವಿದ್ಯೆ ಕಲಿಯುವನು! ಅಲ್ಲದೇ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಕರಣವನ್ನು ಸ್ಥಿರಗೊಳಿಸುವನು!ಯಾವುದು ವರವೋ (ಶ್ರೇಷ್ಠವೋ) ಅದೆಲ್ಲವೂ ಇವನಿಗೆ ರುಚಿಸುವುದರಿಂದ ಇವನಿಗೆ ವರರುಚಿ ಎಂದು ಹೆಸರಾಗುತ್ತದೆ!' ಎಂದು ಅಶರೀರವಾಣಿಯಾಯಿತು! ಆದ್ದರಿಂದ ಇವನು ಬೆಳೆದು ದೊಡ್ಡವನಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಈ ವರ್ಷೋಪಾಧ್ಯಾಯನು ಎಲ್ಲಿರುವನೆಂದು ಚಿಂತಿಸುತ್ತಿದ್ದೆ! ಈಗ ನಿಮ್ಮಿಂದ ಆ ವರ್ಷೋಪಾಧ್ಯಾಯನ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದು ಸಂತೋಷವಾಯಿತು! ಹಾಗಾಗಿ ಇವನನ್ನು ನಿಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಕರೆದೊಯ್ಯಿರಿ! ಇವನು ನಿಮಗೆ ತಮ್ಮನಂತೆ!"

   ಹೀಗೆ ವರರುಚಿಯ ತಾಯಿಯು ಹೇಳಿ ಅವನನ್ನು ಅವರೊಂದಿಗೆ ಕಳಿಸಿಕೊಟ್ಟಳು.ಅವರು ವರ್ಷನ ಮನೆಯನ್ನು ತಲುಪಲು, ವರ್ಷನು ಸಂತೋಷದಿಂದ ಅವರನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸಿ, ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದನು.ಅವನು ವೇದ,ವೇದಾಂಗ ಗಳನ್ನು ವರರುಚಿಗೆ ಪಾಠ ಹೇಳತೊಡಗಿದನು.ವರರುಚಿಯು ಕೇಳಿದ ಕೂಡಲೇ ಅದನ್ನು ಕಲಿತು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದನು! ಎರಡು ಬಾರಿ ಕೇಳಿ ವ್ಯಾಡಿಯೂ ಮೂರು ಬಾರಿ ಕೇಳಿ ಇಂದ್ರದತ್ತನೂ ಕಲಿಯುತ್ತಿದದರು! ಆ ಅಪೂರ್ವ ವೇದಘೋಷವನ್ನು ಕೇಳಿ ಊರಿನ ಜನರೆಲ್ಲರೂ ಬಂದು ವರ್ಷನನ್ನು ಸಂಪೂಜಿಸಿದರು! ಉಪವರ್ಷನೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಎಲ್ಲರೂ ಮಹೋತ್ಸವವನ್ನು ಆಚರಿಸಿದರು! ನಂದ ಮಹಾರಾಜನೂ ಕುಮಾರಸ್ವಾಮಿಯ ವರಪ್ರಭಾವವನ್ನು ನೋಡಿ ಆತ್ಮಾನಂದಗೊಂಡು ವರ್ಷನ ಮನೆಯನ್ನು ಸಂಪತ್ತಿನಿಂದ ತುಂಬಿಸಿದನು!

      ಹೀಗೆ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಮುಗಿಸುವಷ್ಟರಲ್ಲಿ ವರರುಚಿಯ ಬಾಲ್ಯ ಕಳೆದಿತ್ತು.ಒಮ್ಮೆ ಅವನು ವ್ಯಾಡಿ,ಇಂದ್ರದತ್ತರ ಜೊತೆ ಇಂದ್ರೋತ್ಸವವನ್ನು ನೋಡಲು ಹೋಗಿದ್ದಾಗ, ಉಪವರ್ಷನ ಮಗಳು ಉಪಕೋಶೆಯನ್ನು ನೋಡಿ ಮೋಹಿತನಾದನು! ಅವಳೂ ಅವನಲ್ಲಿ ಮೋಹಿತಳಾದಳು! ಆ ರಾತ್ರಿ ಅವನು ಕಷ್ಟದಿಂದ ನಿದ್ರಿಸಿದಾಗ, ಅವನ ಕನಸಿನಲ್ಲಿ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಸರಸ್ವತಿಯು ಬಂದು,"ವತ್ಸ! ಈ ಉಪಕೋಶೆಯು ನಿನ್ನ ಪೂರ್ವಜನ್ಮದ ಪತ್ನಿ! ನಿನ್ನ ಸದ್ಗುಣಗಳನ್ನು ತಿಳಿದಿರುವ ಅವಳು ನಿನ್ನನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಬೇರಾರನ್ನೂ ವರಿಸುವುದಿಲ್ಲ! ನಾನು ಸದಾ ನಿನ್ನ ದೇಹದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿರುವ ಸರಸ್ವತಿ! ನಿನ್ನ ದು:ಖ ನೋಡಲಾರೆ!"

      ಇದರಿಂದ ಅವನು ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಾಧಾನಗೊಂಡನು.ಮರುದಿನ, ಉಪಕೋಶೆಯ ಸಖಿಯೊಬ್ಬಳು ಅವನ ಬಳಿ ಬಂದು, ಅವನಿಂದ ಉಪಕೋಶೆಗೆ  ಮನ್ಮಥಬಾಧೆಗೆ ಒಳಗಾಗಿದ್ದಳೆಂದೂ ಅವನೇ ಅವಳನ್ನು ಉಳಿಸಬೇಕೆಂದೂ ಹೇಳಿದಳು.ಆಗ ಅವನು ಹಿರಿಯರನ್ನು ಒಪ್ಪಿಸಿ ತಾನು ಉಪಕೋಶೆಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಬೇಕೆಂದನು.ಅದರಂತೆ ಅವಳು ಹಿಂದಿರುಗಿ ಉಪಕೋಶೆಯ ತಾಯಿಗೆ ವಿಷಯ ಹೇಳಲು, ಅವಳು ಉಪವರ್ಷನಿಗೆ ಹೇಳಿದಳು.ಅವನಿಂದ ಅದು ವರ್ಷನಿಗೆ ತಿಳಿಯಲು, ಅವನು ಸಂತೋಷದಿಂದ ವರರುಚಿ,ಉಪಕೋಶೆಯರ ವಿವಾಹವನ್ನು ನಿಶ್ಚಯಿಸಿದನು.ಆಗ ಅವನ ಆದೇಶದಂತೆ ವ್ಯಾಡಿಯು ಕೌಶಾಂಬಿಗೆ ಹೋಗಿ ವರರುಚಿಯ ತಾಯಿಯನ್ನು ಕರೆತಂದನು.ಅನಂತರ, ವರರುಚಿ, ಉಪಕೋಶೆಯರ ಮದುವೆ ವಿಧ್ಯುಕ್ತವಾಗಿ ನಡೆಯಿತು.

      ಹೀಗಿರಲು, ವರ್ಷೋಪಾಧ್ಯಾಯನ ಶಿಷ್ಯವರ್ಗ ದೊಡ್ಡದಾಯಿತು.ಆ ಶಿಷ್ಯರಲ್ಲಿ ಪಾಣಿನಿ ಎಂಬ ಒಬ್ಬ ಮೂರ್ಖ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಿದ್ದನು.ವಿದ್ಯೆಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಅವನು ಕಷ್ಟಪಟ್ಟು ಗುರುಸೇವೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದನು.ಆಗ ವರ್ಷನ ಹೆಂಡತಿ ಅವನಿಗೆ ವಿದ್ಯೆಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಲು ಹೇಳಿದಳು.ಅದರಂತೆ ಅವನು ಹಿಮಾಲಯಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ಶಿವನನ್ನು ಕುರಿತು ದುಷ್ಕರ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಲು, ಶಿವನು ಒಲಿದು ಅವನಿಗೆ ಸಕಲ ವಿದ್ಯೆಗಳಿಗೂ ಆಶ್ರಯವಾದ ಹೊಸ ವ್ಯಾಕರಣವನ್ನು ದಯಪಾಲಿಸಿದನು.ಅವನು ಹಿಂದಿರುಗಿ, ವರರುಚಿಯನ್ನು ವಾದಕ್ಕೆ ಕರೆದನು.ವಾದವು ಏಳು ದಿನಗಳು ನಡೆದು ಎಂಟನೆಯ ದಿನ, ವರರುಚಿಯು ಪಾಣಿನಿಯನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದನು. ಆಗ ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಭಯಂಕರವಾದ ಹುಂಕಾರ ಮಾಡಿದನು! ಇದರಿಂದ ಭೂಲೋಕದ  ಐಂದ್ರ ವ್ಯಾಕರಣ ನಷ್ಟವಾಯಿತು! ಇದರಿಂದ ವರರುಚಿಯು ಪಾಣಿನಿಗೆ ಸೋತನು! ಇದರಿಂದ ವರರುಚಿಗೆ ಬೇಸರವಾಗಿ, ಶಿವನನ್ನು ಒಲಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ತಪಸ್ಸಿಗೆ ಹೊರಟನು.ಹಿರಣ್ಯಗುಪ್ತನೆಂಬ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಾಪಾರಿಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಹಣ ಕೊಟ್ಟು ತನ್ನ ಮನೆಯನ್ನು ನಡೆಸಲು ಹೇಳಿ, ಉಪಕೋಶೆಗೆ ವಿಷಯ ತಿಳಿಸಿ ಹಿಮಾಲಯಕ್ಕೆ ಹೊರಟನು.

    ವರರುಚಿಯು ಹೀಗೆ ತಪಸ್ಸಿಗೆ ಹೋಗಿದ್ದಾಗ, ಉಪಕೋಶೆಯು ವ್ರತವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಿರಲು, ರಾಜಪುರೋಹಿತನೂ,ಸೇನಾಧಿಪತಿಯೂ ,ಕುಮಾರಸಚಿವನೂ , ವ್ಯಾಪಾರಿ ಹಿರಣ್ಯಗುಪ್ತನೂ ಅವಳನ್ನು ನೋಡಿ ಕಾಮಮೋಹಿತರಾಗಿ ಅವಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸಲು ಯತ್ನಿಸಿದರು! ಆದರೆ ಅವಳೇ ತನ್ನ ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯಿಂದ ಅವರನ್ನು ಮೂರ್ಖರನ್ನಾಗಿಸಿದಳು!(ಈ ಕಥೆಯನ್ನು ಇನ್ನೊಂದು ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನೋಡೋಣ) ಇದರಿಂದ ರಾಜನಿಗೆ ಸಂತೋಷವಾಗಿ ಅವನು ಉಪಕೋಶೆಯನ್ನು ತನ್ನ ತಂಗಿಯೆಂದು ಸ್ವೀಕರಿಸಿ ಅವಳಿಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಂಪತ್ತನ್ನು ನೀಡಿದನು.ಈ ವಿಷಯ ತಿಳಿದ ವರ್ಷೋಪವರ್ಷರಿಗೆ ಬಹಳ ಸಂತೋಷವಾಯಿತು.ಈ ಮಧ್ಯೆ, ವರರುಚಿಯು ಹಿಮಾಲಯದಲ್ಲಿ ದುಷ್ಕರ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿ ಶಿವನನ್ನು ಒಲಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು, ಶಿವನು ಅವನಿಗೂ ಪಾಣಿನೀಯ ವ್ಯಾಕರಣ ಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಅನುಗ್ರಹಿಸಿದನು.ಅಲ್ಲಿಂದ ಹಿಂದಿರುಗಿದ ಅವನು ತನ್ನ ಪತ್ನಿಯ ಪಾತಿವ್ರತ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದು ಸಂತೋಷಗೊಂಡನು.ಆಗ ವರ್ಷನು ಹೊಸ ವ್ಯಾಕರಣವನ್ನು ಕೇಳಲು ಇಷ್ಟಪಡಲು, ಕುಮಾರಸ್ವಾಮಿಯೇ ಅದನ್ನು ಪ್ರಕಾಶಪಡಸಿದನು.

                                    -ಕಥಾಸರಿತ್ಸಾಗರದಿಂದ

ಮುಂದುವರೆಯುತ್ತದೆ