ಒಂದು ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬರು ವರ್ತಕ ಸಹೋದರರಿದ್ದರು.ಅವರು ಬಹಳ ಬಡತನದಲ್ಲಿದ್ದರು.ತಮ್ಮ ಅದೃಷ್ಟ ಪರೀಕ್ಷೆ ಮಾಡಲೆಂದು ಅವರಿಬ್ಬರೂ ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ಸೌರಾಷ್ಟ್ರಕ್ಕೆ ಹೋದರು.ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಸಾಕಷ್ಟು ಹಣ ಸಂಪಾದಿಸಿದರು.ಆ ಹಣವನ್ನು ಅವರು ಒಂದು ಚೀಲದಲ್ಲಿ ಹಾಕಿಕೊಂಡು, ಮನೆಗೆ ಹೋಗುವಾಗ ಸರದಿಯಂತೆ ಅದನ್ನು ಎತ್ತಿಕೊಂಡು ಹೋದರು.ಒಬ್ಬನು ಅದನ್ನು ಹಿಡಿದುಕೊಂಡಿದ್ದಾಗ, ಇನ್ನೊಬ್ಬನು ಅವನನ್ನು ಕೊಂದು ಅಷ್ಟೂ ಹಣವನ್ನು ತಾನೊಬ್ಬನೇ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ಯೋಚಿಸುತ್ತಿದ್ದನು! ಆದರೆ ಇಬ್ಬರಿಗೂ ಕೊಲೆ ಮಾಡುವಷ್ಟು ಧೈರ್ಯ ಇರಲಿಲ್ಲ.ಅಂತೂ ಹೀಗೆ ಇಬ್ಬರೂ ತಮ್ಮ ಹಳ್ಳಿಯನ್ನು ತಲುಪಿದರು.ಹಳ್ಳಿಯ ಹೊರಗಿನ ಒಂದು ನದಿಯ ದಂಡೆಯಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬರೂ ಕುಳಿತಿದ್ದಾಗ,ಕಿರಿಯನು ತನ್ನ ದುರಾಲೋಚನೆಗೆ ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪಪಡುತ್ತಾ ಅತ್ತುಬಿಟ್ಟೆನು! ಆಗ ಹಿರಿಯನು ಅವನೇಕೆ ಹಾಗೆ ಅಳುತ್ತಿದ್ದನೆಂದು ಕೇಳಲು, ಅವನು ತಾನು ಹಿರಿಯನನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವ ಆಲೋಚನೆ ಮಾಡಿದ್ದೆನೆಂದು ಹೇಳಿದನು.ಆಗ ಹಿರಿಯನು ತಾನೂ ಅಂಥ ಆಲೋಚನೆ ಮಾಡಿದ್ದೆನೆಂದು ಹೇಳಿಕೊಂಡು ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪಪಟ್ಟನು.ಹಣದ ಚೀಲವೇ ತಮ್ಮ ಈ ದುಷ್ಟ ಆಲೋಚನೆಗೆ ಕಾರಣವೆಂದು ಅವರಿಬ್ಬರೂ ಕಂಡುಕೊಂಡು ಅದನ್ನು ಆ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಎಸೆದುಬಿಟ್ಟರು! ಅನಂತರ ಅವರು ತಮ್ಮ ಮನೆಗೆ ಹೋದರು.ಆಗ ಆ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಮೀನು ಆ ಹಣದ ಚೀಲವನ್ನು ನುಂಗಿತು! ಅನಂತರ, ಒಬ್ಬ ಬೆಸ್ತನು ಆ ಮೀನನ್ನು ಹಿಡಿದು, ಅದನ್ನು ಮಾರಲು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ತಂದನು.ಆಗ ಆ ಇಬ್ಬರು ವರ್ತಕಸಹೋದರರ ತಾಯಿಗೆ ತನ್ನ ಮಕ್ಕಳು ಮನೆಗೆ ಬಂದುದರಿಂದ ಒಳ್ಳೆಯ ಅಡುಗೆ ಮಾಡಿ ಸಂಭ್ರಮದಿಂದ ಭೋಜನ ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಆಸೆಯಾಯಿತು! ಹಾಗಾಗಿ ಅವಳು ತನ್ನ ಮಗಳನ್ನು ಮೀನು ತರಲು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಕಳಿಸಿದಳು.ಅವಳು ಅದೇ ದೊಡ್ಡ ಮೀನನ್ನೇ ತಂದಳು! ಆಗ ಅದನ್ನು ಕೊಯ್ದ ಅಡುಗೆಯವಳಿಗೆ ಆ ಹಣದ ಚೀಲ ಸಿಗಲು, ಅದನ್ನವಳು ಬಚ್ಚಿಡಲು ಯತ್ನಿಸಿದಳು.ಇದನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ ಆ ವೃದ್ಧ ತಾಯಿಯು ಅಡುಗೆಯವಳನ್ನು ಅದೇನೆಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದಳು.ಮಾತಿಗೆ ಮಾತು ಬೆಳೆದು ಇಬ್ಬರೂ ಹೊಡೆದಾಟಕ್ಕೆ ಮೊದಲು ಮಾಡಿದರು! ಆಗ ಅಡುಗೆಯವಳು ಮುದಿ ತಾಯಿಯ ಮರ್ಮಸ್ಥಾನಗಳಿಗೆ ಜೋರಾಗಿ ಹೊಡೆಯಲು, ಅವಳು ಕೂಡಲೇ ಸತ್ತುಬಿದ್ದಳು! ಆಗ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದ ಇಬ್ಬರು ವರ್ತಕಸಹೋದರರು ನೋಡಲು ತಮ್ಮ ತಾಯಿಯು ಸತ್ತುಬಿದ್ದಿದ್ದಳು! ಅವಳ ಸನಿಹದಲ್ಲಿ ಹಣದ ಚೀಲ ಬಿದ್ದಿತ್ತು! ತಮ್ಮ ದುರಾಸೆಯೇ ಇದಕ್ಕೆಲ್ಲಾ ಕಾರಣವೆಂದು ಅವರಿಗೆ ಅರಿವಾಯಿತು.
ದಶವೈಕಾಲಿಕಸೂತ್ರನಿರ್ಯುಕ್ತಿಯ ಕಥೆ
