ಒಬ್ಬ ವರ್ತಕನಿಗೆ ಮೂವರು ಪುತ್ರರಿದ್ದರು.ಒಮ್ಮೆ ಅವನು ಅವರು ಬುದ್ಧಿ,ಕಾರ್ಯಸಾಮರ್ಥ್ಯ,ಪೌರುಷಗಳನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಲು ಒಬ್ಬೊಬ್ಬರಿಗೂ ಸಾವಿರ ಕಾರ್ಷಾಪಣ(ಹಣದ ಒಂದು ಅಳತೆ) ಗಳಷ್ಟು ಹಣವನ್ನು ಕೊಟ್ಟು,"ನೀವು ಮೂವರೂ ಈ ಹಣದಿಂದ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಬೇಗನೆ ಹಿಂದಿರುಗಿ ಬನ್ನಿ!" ಎಂದು ಆದೇಶವಿತ್ತನು.ಆ ಹಣವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಮೂವರೂ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ನಗರಗಳಿಗೆ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡಲೆಂದು ಹೋದರು.
ಮೊದಲನೆಯ ಪುತ್ರನು ಯೋಚಿಸಿದನು,"ನಮ್ಮನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಲೆಂದು ನಮ್ಮ ತಂದೆ ನಮಗೆ ಹಣ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.ಆದ್ದರಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ಹಣವನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸಿ ಅವರನ್ನು ಪ್ರಸನ್ನಗೊಳಿಸಬೇಕು.ಯಾವ ವ್ಯಕ್ತಿ ಪುರುಷಾರ್ಥವಿಹೀನನಾಗುವನೋ,ಅವನ ಸ್ಥಿತಿ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುವ ಹುಲ್ಲಿನಂತೆ ನಿಷ್ಪ್ರಯೋಜಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ! ಇಂಥ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಮನುಷ್ಯನು ಪುರುಷಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.ಹಾಗಾಗಿ ನಾವೂ ಈಗ ಪುರುಷಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು!"
ಹೀಗೆ ಯೋಚಿಸಿ ಅವನು ಕೇವಲ ಭೋಜನ,ವಸ್ತ್ರಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಹಣವನ್ನು ವಿನಿಯೋಗಿಸುತ್ತಾ,ಜೂಜು, ಮದ್ಯಪಾನ, ಮೊದಲಾದ ದುರ್ವ್ಯಸನಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಬಹಳ ಪರಿಶ್ರಮದಿಂದ ಹಣ ಸಂಪಾದಿಸತೊಡಗಿದನು.ಇದರಿಂದ ಅವನಿಗೆ ಬಹಳ ಲಾಭವಾಯಿತು.
ಎರಡನೆಯ ಪುತ್ರನು ಯೋಚಿಸಿದನು,"ನಮ್ಮ ಬಳಿ ಪ್ರಾಪ್ತ ಧನವಿದೆ! ಆದರೆ ಅದನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಿದ್ದರೆ, ಅದು ಬೇಗನೆ ಮುಗಿದುಹೋಗುತ್ತದೆ.ಆದ್ದರಿಂದ ಮೂಲಧನವನ್ನು ಹಾಗೆಯೇ ರಕ್ಷಿಸಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದು ಒಳ್ಳೆಯದು!"
ಹಾಗಾಗಿ ಅವನು, ತಾನು ಸಂಪಾದಿಸಿದ ಹಣವನ್ನಷ್ಟೇ ಭೋಜನ,ವಸ್ತ್ರಾದಿಗಳಿಗೆ ವ್ಯಯಿಸತೊಡಗಿದನು.ಆದರೆ ಮೂಲಧನವನ್ನು ಮುಟ್ಟಲಿಲ್ಲ.
ಮೂರನೆಯವನು ಯೋಚಿಸಿದ,"ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಏಳು ಪೀಳಿಗೆಗಳಿಂದ ಹಣ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬರುತ್ತಲೇ ಇದೆ! ಆದರೆ ವೃದ್ಧಾಪ್ಯದ ಕಾರಣದಿಂದ,ಧನವು ನಾಶವಾಗಬಹುದೆಂಬ ಭಯದಿಂದ ನಮ್ಮ ತಂದೆಯವರು ನಮ್ಮನ್ನು ಪರದೇಶಕ್ಕೆ ಕಳಿಸಿದ್ದಾರೆ! ಆದ್ದರಿಂದ,ಧನಸಂಪಾದನೆಯ ಜಂಜಾಟದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗುವುದು ರಿಂದ ಏನು ಪ್ರಯೋಜನ?"
ಹೀಗೆ ಯೋಚಿಸಿ ಅವನು ಯಾವುದೇ ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲಿ ತೊಡಗದೇ ಕೇವಲ ಜೂಜು,ಮದ್ಯಮಾಂಸಗಳ ಸೇವನೆ, ಮೊದಲಾದವುಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗುತ್ತಾ ಐಶಾರಾಮಿ ಜೀವನ ನಡೆಸುತ್ತಾ ತನ್ನ ಸಮಯವನ್ನೆಲ್ಲಾ ಕಳೆದ! ಇದರಿಂದ ಅವನ ಹಣವೆಲ್ಲಾ ಮುಗಿದುಹೋಯಿತು!
ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದ ಬಳಿಕ ಮೂವರು ಪುತ್ರರೂ ತಮ್ಮ ನಗರಕ್ಕೆ ಹಿಂದಿರುಗಿದರು.ಯಾರು ತನ್ನ ಎಲ್ಲಾ ಹಣವನ್ನೂ ವ್ಯಯಿಸಬಿಟ್ಟನೋ, ಅವನು ಎಲ್ಲರ ದಾಸನಾಗಿ ಸೇವಕನಂತೆ ಇರಬೇಕಾಯಿತು! ಏನೂ ಲಾಭ ಮಾಡಿದ್ದು ಎರಡನೆಯವನು, ಭೋಜನ,ವಸ್ತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸಂತುಷ್ಟನಾಗಿರುತ್ತಾ ಮನೆಗೆಲಸಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರಬೇಕಾಯಿತು.ಅವನು ದಾನಾದಿ ಪುಣ್ಯಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಲಾಗಲಿಲ್ಲ ಹಾಗೂ ಹಣದ ಉಪಭೋಗವನ್ನೂ ಮಾಡಲಾಗಲಿಲ್ಲ! ಹೆಚ್ಚು ಲಾಭ ಮಾಡಿದ್ದ ಮೊದಲನೆಯವನು ಮನೆಯ ಸಂಪೂರ್ಣ ಆಡಳಿತವನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡನು ಅವನು ಸಮಸ್ತ ಧನದ ಒಡೆಯನಾಗಿ ಯಥೋಚಿತವಾಗಿ ದಾನಾದಿ ಪುಣ್ಯಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುತ್ತಾ ನಗರದ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ನಾಗರಿಕನಾದನು.
ನೇಮಿಚಂದ್ರನ ಉತ್ತರಾಧ್ಯಯನಸೂತ್ರಟೀಕೆಯ ಕಥೆ
